جعل، استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری در قانون ایران

بر اساس قانون مجازات اسلامی عمل جعل یک جرم شناخته می شود، بر اساس ماده ۵۲۳مجازات اسلامی جعل عبارتند از :ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقویم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب. گاهی ممکن است شخص از سند مجعول استفاده کند اما در ساخت آن سند نقش نداشته باشد در این صورت شخص استفاده کننده مرتکب جرم شده است و مجرم شناخته می شود. در این مقاله از مقاله های وکیل نوین قصد داریم به بررسی استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری در قانون بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

استفاده از سند مجعول

استفاده از سند مجعول یعنی اینکه فرد به صورت آگاهانه از نوشته و سند جعلی به جای سند واقعی استفاده کند. بر اساس ماده ۵۳۶قانون مجازات اسلامی :هر کس در اسناد یا نوشته‌های  غیر رسمی جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران‌ خسارت وارده به حبس از شش ماه تا دو سال یا به سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

ارکان تشکیل دهنده جرم استفاده از سند مجعول

  • عنصر مادی
عنصر مادی جرم استفاده از سند مجعول یعنی شخص باید از جعلی بودن سند آگاهی یابد و با هدف به کاربردن آن سند و مبادله از آن استفاده کند مجرم شناخته می شود اما اگر شخص نسبت به جعلی بودن سند آگاه نباشد مجرم محسوب نمی شود.  عنصر معنوی عنصر معنوی و روانی برای تحقق جرم استفاده از سند مجعول لازم می باشد، یعنی مجرم باید با آگاهی از جعلی بودن سند و داشتن سوء نیت دست به ارتکاب این جرم بزند. برای اثبات جرم استفاده از سند مجعول باید سوء نیت شخص مجرم احراز شود به طور کلی مجرم باید بداند که استفاده از سند مجعول بر اساس قانون جرم می باشد.
  • عنصر قانونی
عنصر قانونی شامل  ماده هایی می باشد که مجازات جرم استفاده از سند مجعول را بیان می کند که ماده های ۵۲۳تا۵۳۵را در بر میگیرد.

 چگونه جعلی بودن سند را تشخیص دهیم؟

اولین قدم برای اینکه بتوانید جعلی بودن یک سند را تشخیص دهید مراجعه به سایت سازمان ثبت اسناد و املاک می باشد شما باید از طریق این سایت استعلام بگیرید . اگر در صورت استعلام مشخصات این سند در سایت موجود نبود آن را جعلی بدانید. اگر میخواهید جعلی بودن سند ملکی را مورد بررسی قرار دهید می توانید از اداره راه و شهر سازی استان محل وقوع معامله استعلام بگیرید.

جعل مقدمه کلاهبرداری

جرم جعل یک جرم مستقل می باشد اما در برخی از موارد جرم جعل می تواند مقدمه یک جرم دیگر مانند کلاهبرداری باشد.یعنی مجرم با استفاده از سند مجعول اقدام به جرم کلاهبرداری می کند به طور مثال مجرم با ارائه سند مجعول اقدام به فروش ملک دیگری می کند و از آن شخص هزینه ای را بابت فروش ملک دریافت می کند. امروزه با پیشرفت فناوری و تکنولوژی طراحی و ساخت اسناد جعل کار بسیار راحتی می باشد که افراد باید در این زمینه با هوشیاری عمل کنند.

 تفاوت جرم جعل و کلاهبرداری

حال شاید این سوال در ذهن شما نقش ببند که جرم جعل و جرم کلاهبرداری چه تفاوتی با یک دیگر دارند؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید گفت که جرم جعل و جرم کلاهبرداری تفاوت های عمده ای دارند که در این قسمت از مقاله قصد داریم ۴مورد از این تفاوت ها را بیان کنیم.
  • جرم جعل از جمله جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی باشد اما جرم کلاهبرداری در حوزه جرایم علیه اموال و حق مالکیت است. یکی از علت های این تقسیم بندی این می باشد که جرم جعل موجب بی اعتمادی مردم  نسبت به اعتبار اسناد می شود.
  • برای تحقق جرم جعل همین که شخص مجرم اقدام به جعل اسنادی کند که به واسطه آن بتواند به دیگر افراد ضرر برساند مجرم تلقی می شود اما برای جرم کلاهبرداری شخص مجرم باید اقدام ربودن مال یا دارایی از قربانی کند و از آن نفعی ببرد تا جرم کلاهبرداری تحقق یابد.
  • برای تحقق و جرم جعل وجود سند مجعول  کافی می باشد و نیازی به استفاده از سند مجعول نمی باشداما برای تحقق یافتن جرم کلاهبرداری ضرری به شخص متقابل از جانب کلاهبردار برسد.
  • مجازات جرم جعل و جرم کلاهبرداری با یک دیگر متفاوت می باشند.

   چگونه در دادگاه ادعا کنیم که اسناد جعلی  می باشند؟

مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی اگر فردی سندی علیه او ارائه می شود و از جعل بودن آن اطمینان دارد می تواند ادعای جعل کند. در دادگاه به دو شیوه می توان ادعای جعل کرد که عبارتند از :
  • دعوای جعل کیفری
اگر فردی آگاهی یابد که سند صادر شده جعل می باشد و به ضرر او است می تواند با مراجعه به دادسرای عمومی و انقلاب نسب به شخص ارائه کننده سند مجعول شکایت کیفری نماید.
  • دعوای جعل حقوقی
هر گاه فردی آگاهی یابد که سندی به زیان او جعل شده می تواند علیه دارنده سند مجعول ادعای جعل کند و پس از اثبات جعل سند تقاضای ابطال سند جعلی کند.

ابطال سند مجعول

مطابق ماده ۲۲۱آیین دادرسی مدنی :دادگاه مکلف است ضمن صدور حکم راجع به ماهیت دعوا نسبت به سندی که درمورد آن ادعای جعل شده است، تعیین تکلیف نموده، اگر آن را مجعول تشخیص ندهد، دستور تحویل آن را به صاحب سند صادر نماید و در صورتی که آن را مجعول بداند، تکلیف اینکه باید تمام سند از بین برده شود و یا قسمت مجعول در روی سند ابطال گردد یا کلماتی محو و یا تغییر داده شود تعیین خواهد کرد. اجرای رای دادگاه در این خصوص منوط است به قطعی شدن حکم دادگاه در ماهیت دعوا و گذشتن مدت درخواست تجدیدنظر یا ابرام حکم در مواردی که قابل تجدیدنظر می باشد و در صورتی که وجود اسناد و نوشته های راجع به دعوای جعل در دفتر دادگاه لازم نباشد، دادگاه دستور اعاده اسناد و نوشته ها را به صاحبان انها می دهد. بر اساس ماده بیان شده هنگامی که دادگاه سند مجعول را مورد بررسی قرار می دهد و حکم قطعی در دادگاه بیان می شود دستور به ابطال سند جعل شده در دادگاه  صادر می شود.

مجازات استفاده از سند مجعول چیست؟

مجازات استفاده از سند مجعول مطابق ماده ۵۳۵قانون مجازات اسلامی تعزیرات :هر کس اوراق مجعول مذکور در مواد (۵۳۲)، (۵۳۳) و (۵۳۴) را با علم به جعل و تزویر مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا به سه تا هیجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. حال شاید برای شما سوال پیش آید که اوراق مجعول در ماده های ۵۳۲.۵۳۳.۵۳۴شامل چه اوراقی می شود؟ با بیان این ماده قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم. ماده ۵۳۲قانون مجازات اسلامی: هر یک از کارمندان و مسئولان دولتی که در اجرای وظیفه خود در احکام و تقریرات و نوشته‌ها و اسناد و سجلات و دفاتر و غیر آنها از‌نوشته‌ها و اوراق رسمی تزویر کند اعم از این که امضاء یا مهری را ساخته یا امضاء یا مهر یا خطوط را تحریف کرده یا کلمه‌ای الحاق کند یا اسامی اشخاص را تغییر دهد علاوه بر مجازات‌های اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت شش تا سی میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. ماده ۵۳۳قانون مجازات اسلامی : اشخاصی که کارمند یا مسئول دولتی نیستند هر گاه مرتکب یکی از جرایم مذکور در ماده قبل شوند علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا سه تا هیجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد. ماده ۵۳۴قانون مجازات اسلامی :هر یک از کارکنان ادارات دولتی و مراجع قضائی و مامورین بخدمات عمومی که در تحریر نوشته‌ها و قراردادهای راجع به وظایفشان ‌مرتکب جعل و تزویر شوند اعم از اینکه موضوع یا مضمون آن را تغییر دهند یا گفته و نوشته یکی از مقامات رسمی، مهر یا تقریریات یکی از طرفین را ‌تحریف کنند یا امر باطلی را صحیح یا صحیحی را باطل یا چیزی را که بدان اقرار نشده است اقرار شده جلوه دهند علاوه بر مجازات‌های اداری و جبران ‌خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا شش تا سی میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.

مرجع رسیدگی به جرم استفاده از سند مجعول

بر اساس قانون مجازات اسلامی اقدام به ساخت و طراحی سند مجعول و استفاده از آن و کلاهبرداری به واسطه سند مجعول جرم محسوب می شود. دادسرا های عمومی و انقلاب و دادگاه کیفری مرجع رسیدگی به شکایت های مربوط به استفاده از سند مجعول می باشند. همچنین دادگاه محل وقوع یا دادگاه محل دستگیری متهم یا دادگاه محل کشف جرم از جمله مرجع صالح  رسیدگی به این جرم می باشند. و کلام اخر در این مقاله سعی کردیم مطالب پیرامون جعل و استفاده از سند مجعول و کلاهبرداری از ان را به طور کامل بیان کنیم اگر در این زمینه سوالاتی دارید یا قصد مشاوره گرفتن از وکلای خبره و حرفه ای را دارید می توانید با استفاده از شماره های موجود در سایت با وکلا و مشاوران حرفه ای وکیل نوین ارتباط برقرار کنید از آنها مشاوره حقوقی بگیرید. اگر شما دوست دارید در زمینه مسائل حقوقی اطلاعاتی کسب کنید ما به شما پیشنهاد می دهیم که به سایت وکیل نوین مراجعه کنید و با صرف زمان اندک مقاله های این سایت را مطالعه کنید امید است که شما با مطالعه این مطالب به اطلاعات دلخواه خود دست یابید.      
رشوه
ارتشاء و رشوه

رشوه چیست ؟

مقدمه ای در مورد رشوه رشوه به معنی دادن یا قبول کردن وجه یا مال یا سند پرداخت وجه یا دریافت مال است و علاوه

ادامه مطلب »

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *