بیشترین مراودات مالی اشخاص در اقتصاد امروز از طریق چک صورت می گیرد مخصوصاً مبادلاتی که در سطح کلان می باشد. داد و ستدهایی که احتیاج به نقل و انتقال مبالغ بالایی دارد، به واسطه چک هایی که بانک ها در اختیار اشخاص می گذارد صورت می پذیرد. این نوع چک را اصطلاحا چک بین بانکی یا چک رمزدار مینامند.این چک بین بانکی انواع و اقسام مختلفی دارد که با در نظر گرفتن نوع انتقال و مبلغ آن مورد استفاده قرار می گیرد.
متنوع بودن چک ها به این علت است که مراحل جابجایی باتوجه به موضوع داد و ستد و مبلغ چک سرعت به سزایی بیابد و همینطور این متنوع بودن باعث آسان تر شدن روند پیگیری میشود.که مهمترین مدل ها چک بین بانکی میباشد
نوین وکیل تصمیم دارد در این مقاله درخصوص چک بین بانکی و قوانین و شرایط این نوع چک اطلاعاتی را به شما ارائه نماید. چنانچه از قوانین و شرایط چک رمزدار اطلاعاتی ندارید حتماً این مطالب را مطالعه نمایید و اگر سوالی برایتان بوجود آمد مشاورین مجرب حقوقی ما در اسرع وقت پاسخگو می باشند.
انواع چک
براساس قانون، چک نوشته ای است که از طریق آن صادرکننده چک پرداخت وجه چک را به دارنده آن به بانک محال علیه محول می نماید.از جمله چک عادی و چک بین بانکی می باشد.
باتوجه به توضیح داده شده درخصوص چک، اشخاص باید از انواع چک اطلاعات کافی نیز داشته باشند لذا در ادامه به برخی از انواع چک و توضیحات آن می پردازیم:
1.چک عادی:
چک هایی هستند که بیشتر افراد جامعه از آن استفاده می نمایند. صاحبان این نوع چک مبلغ موردنظر را در وجه دیگر افراد صادر نموده و دارنده چک پس از مراجعه به بانک می تواند وجه چک را وصول نماید. چک های عادی از لحاظ پرداخت اعتبار چندانی ندارند بلکه اعتبار آن ها بستگی به صاحبان آن دارد. لذا پیشنهاد می شود اینگونه چک ها را از افرادی که اطمینان کامل دارید دریافت نمایید تا دچار مشکل نشوید.که تفاوت ها زیادی بین این چک ها و چک های بین بانکی وجود دارد.
2.چک تایید شده:
همانطور که بیان شد چک های عادی اعتبار کمی دارند اما چک های تایید شده نسبت به چک های عادی از اعتبار بیشتری برخوردارند. چون بانک وجود مبلغ چک را تایید می نماید. برهمین اساس بانک به مقدار وجه چک را از حساب صادرکننده جدا و مسدود می نماید و وجه مذکور را فقط به دارنده چک می پردازد.
3.چک تضمین شده بانکی:
اینگونه چک ها به درخواست مشتری و از سوی بانک صادر می گردد. چک تضمین شده در وجه بانک صادرکننده و یا یکی از شعب همان بانک می باشد. تضمین پرداخت چک توسط خود بانک انجام می شود.که از مدل های چک بین بانکی می باشد.
4.چک رمزدار یا چک بین بانکی:
تفاوت بین چک تضمینی و چک بین بانکی این است که چک بین بانکی برخلاف چک تضمین شده در وجه یکی از بانک های دیگر کشور صادر می شود نه شعب همان بانک. چک رمزدار به درخواست مشتری بوده و انتقال وجه از حساب بانکی مشتری به بانک دیگر است. اینگونه چک ها همراه با رمز صادر می گردد.
5.چک مسافرتی:
چک های مسافرتی یا همان تراول چک توسط بانک ها صادر و مبلغ چک بر آن مندرج می باشد.
چک بین بانکی یا رمزدار چیست؟
این نوع چک یکی از انواع چک های رمزدار می باشد و میتوان گفت معتبرترین چک و همینطور پرکاربردترین است که متقاضیان بسیاری دارد.
تمام امنیت چک های رمزدار به عهده بانک بوده و همین امر باعث شده تا افراد بیشتر به این نوع چک روی بیاورند. دسته چک، چک های بین بانکی نزد بانک بوده و صادرکننده چک، بانک می باشد لذا افراد دیگر نیاز به دسته چک نداشته و کلیه مسئولیت آن بر عهده بانک می باشد. این نوع چک براساس نیاز و خواسته مشتری صادر می شود.
نکته بعدی درخصوص چک های بین بانکی این است که این نوع چک ها به صورت نقداً به دارنده چک پرداخت نمی شود بلکه باید به حساب درخواست کننده و یا شخص ثالث واریز شود.
هنگامی که مشتری درخواست صدور چک رمزدار را به بانک می دهد بانک ابتدا مبلغ درخواستی را از حساب مشتری کسر نموده و سپس اقدام به صدور چک رمزدار می نماید.
تفاوت چک معمولی با چک بین بانکی یا چک رمزدار
به احتمال خیلی قوی در مراودات مالی خود از چک استفاده نموده اید یا به دیگران چک داده اید و یا از دیگران بابت طلب خود چک دریافت کرده اید اما همیشه این سوال برایتان بوده که چک معمولی بانکی با چک بین بانکی تفاوتشان چیست و از کدام یک بهتر است که استفاده نمایید؟
نوین وکیل قصد دارد تا در ادامه به بررسی این دو نوع چک بین بانکی بپردازد تا برایتان مشخص نماید که هرکدام چه استفاده هایی دارد:
چک بین بانکی
این نوع چک طبق تقاضای شخص مشتری از طرف بانک به بانک دیگر سپرده می گردد و بعد از آن رمزی جهت وصول آن چک صادر می شود. وجه چک های رمزدار به هیچ وجه به صورت نقد پرداخت نمی شود بلکه باید وجه چک در یک بانک دیگر به حساب شخص درخواست کننده منتقل گردد. لازم به ذکر است چک بین بانکی نوعی دیگر دارد که بر عهده سایر بانک های دیگر می باشد و زمانی بانک صادر می نماید که وجه دارای شماره حساب باشد.
طریقه ابطال چک بین بانکی
جهت ابطال نمودن چک های رمزدار یا همان چک بین بانکی، بانک مقصد باید در ظهر چک درج نماید که هیچگونه عملیاتی بر روی این چک انجام نشده است و مهر نماید تا عملیات لازم جهت بازگرداندن وجه چک به حساب درخواست کننده مسترد شود.
نحوه صدور چک بانکی
چک بانکی به تقاضای مشتری و توسط بانک در وجه اشخاص حقیقی یا حقوقی با استفاده از رمز مخصوص صادر می گردد. چک بانکی با امضای صاحب چک جهت چک هایی که در وجه اشخاص حقیقی صادر می شود معتبر و غیر قابل انتقال است.
اعتبار چک بین بانکی و استفاده از آن در معاملات
چک رمزدار علاوه بر کاربردی ترین چک در معاملات از اعتبار بالایی نیز برخوردار است. امنیت بالای اینگونه چک ها دلیلی می تواند باشد جهت معاملات بزرگ هم چون خرید و فروش املاک.
همچنین اگر مفقود شود اشخاص دیگری قادر نخواهند بود تا آن را وصول نمایند زیرا به جای امضای افراد، امضای متصدیان و مسئولین بانک بر روی آن می باشد.
معتبر بودن چک بین بانکی را بانک تضمین نموده و اعتباری همانند پول نقد را دارد. بر همین اساس در معاملات بزرگ این چک ها بهترین گزینه می باشد زیرا افراد از وصول آن آسوده خاطر می باشند.
درست است که چک های بین بانکی بسیار معتبر است و در حکم پول نقد است ولی در این روزگار که برخی افراد به دنبال جعل و کلاهبرداری هستند ممکن است چک رمزدار جعل شده نیز به شما ارائه نمایند. جهت جلوگیری از اینگونه خسارت ها می توانید جهت این که از اعتبار چک آسوده خاطر شوید به بانک صادرکننده مراجعه نموده و از آن بانک بخواهید تا اعتبار آن را استعلام نماید.
قوانین و شرایط پاس شدن چک رمزدار
چک بین بانکی به چکی گفته می شود که براساس تقاضای مشتری و به وسیله بانک به عهده یکی از دیگر بانک ها با استفاده نمودن از رمز صادر خواهد شد. وجه چک های بین بانکی به هیچ وجه نقداً پرداخت نخواهد شد بلکه به حساب درخواست کننده در بانک مقصد واریز می شود.
عملیات صادر نمودن چک رمزدار به این صورت است که بانک، مبلغ درخواستی را از حساب درخواست کننده برداشت کرده و آن مبلغ را طی یک فقره چک که دارای رمز می باشد و وصول آن بر عهده شعب بانک مذکور است، صادر نموده و به متقاضی تحویل می نماید. این نوع چک در زمان ارائه به بانک، رمز آن تایید شده و در حساب شعبه مقصد واریز می شود.
صدور چک بین بانکی به این دلیل است که از انتقال موجودی از بانکی به بانک دیگر جلوگیری شده و یکی از سیاست های صدور چک بین بانکی این است که افراد از بانک، وجه نقد دریافت نکنند و به بانک دیگر نفرستند که باعث کسری صندوق و همچنین معطل شدن خود در بانک و از بین رفتن متصدی بانک شوند.
جهت اجرایی شدن این سیاست از چک های بین بانکی استفاده نموده که این چک ها رمزدار بوده و وصول آن صرفاً با تایید رمز به وسیله بانک می باشد در نتیجه درصورت مفقود شدن چک باید از شعبه صادرکننده جهت جلوگیری از پرداخت آن اقدام نمود.
جهت ابطال نمودن چک بین بانکی، بانک مقصد باید در پشت چک صادر شده قید نماید که هیچگونه عملیاتی بر روی آن انجام نشده و مهر نماید تا اقدامات لازم به جهت برگشت وجه چک به حساب درخواست کننده چک صورت گیرد.
