چک تضمین شده یکی از انواع چک است که برای جابه جایی پول با توجه به شرایط معامله استفاده می شود. چک های تضمین شده در افزایش اعتماد در معاملات مالی نقش به سزایی دارد.زیرا صدور متعدد چک های بلا محلافراد کمتری در معاملات خود از چک استفاده بکنند.
چک ها به صورت رمز دار مورد استفاده قرار میگیرد و برای صدور آن شخص نیازبه دسته چک ندارد و نحوه وصول این چک بر اساس قانون مقررات اصلاحی صدور چک ۱۴۰۰ است و با صدور چک های عادی تفاوت عمده ای دارد.
از آنجا که این چک بیشتر در معاملات استفاده می شود و صدور آن نیازمند شرایط و قوانین ویژه است در این مقاله وکیل ندین قصد دارد به بررسی چک تضمین شده و نحوه وصول چک تضمین شده و قانون جدید چک تضمین شده در سال ۱۴۰۰را مورد بررسی قرار دهد پس با ما همراه باشید.
چک تضمین شده چیست؟
چک ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از چک های تایید شده، چک های عادی، چک های مسافرتی و چک های تضمین شده که با هدف تضمین و اعتماد سازی در معاملات تجاری صادر می شود. فرایند صدور و وصول این چک بر اساس قانون اصلاحی صدور چک ۱۴۰۰است.
به تقاضای مشتری و صاحب حساب چک های تضمین شده توسط بانک صادر می شود و بانک موظف است در زمان رسید پرداخت مبلغ معین چک را تضمین کند. اطمینان از انجام معامله بسیار مهم است زیرا اگر چک های تضمین شده صادر شود و تا یک ماه درخواست کننده چک فرصت ابطال چک تضمین شده را دارد.
به علت اینکه چک های تضمین شده توسط بانک اعتبار آن تضمین می شود به صورترمز دار صادر خواهد شد و چک های تضمین شده معمولا در وجه حمل صدور می شود اما بر اساس قانون های اصلاحی چک تضمین شده که در سال ۱۴۰۰تغییر کرده صدور این چک در وجه حامل ممنوع است.
نحوه وصول چک تضمین شده
با توجه به توضیحات فوق چک های تضمین شده به صورت رمز دار و در وجه حامل صادر می شود تفاوت عمده چک های عادی با چک های تضمین شده این می باشد که در صدور چک های عادی هیچ مبلغی از حساب صادر کنند کسر نمی شود به همین دلیل صدور چک بلا محل و بدون اعتبار بسیار رواج داشت اما در چک های تضمین شده بانک بلافاصله پس از صدر چک مبلغ چک را از حساب شخص صاحب چک کسر می کند و در نزد خود و صندوق خاصی تا هنگام وصول نگهداری می شود.
- اشخاص برای صدور چک تضمین شده به دسته چک نیاز ندارند و باید به بانکی که در ان حساب دارند مراجعه کنند و در شعبه و در حضور متصدی بانک مواردی مانند مشخصات هویتی و شماره حساب ذی النفع و گیرنده چک را اعلام کند.
- وصول مبلغ چک تضمین شده در وجه گیرنده که مشخصات آن بر روی چک تضمین شده توسط صادر کننده درج شده و توسط بانک امکان پذیر است.
- سپس مبلغ چک تضمین شده در حساب بانک ذخیره می شود و به حساب شخص گیرنده واریز می شود.
مفقودی چک تضمین شده
در صورت مفقودی چک تضمین شده براساس ماده ۴۲۴قانون اصلاحی صدور چک باید صادر کننده و گیرنده به بانک صادر کننده مراجعه کنند سپس برگه اعلام مفقودی چک تضمین شده را تکمیل و امضا کنند و بعد از تعهد نامه عدم ادعا نسبت به چک مفقود شده را امضا نمایند و نسخه المثنی آن را بانک صادر می کند.
بانک باید صحت مشخصات هویتی صادر کننده و گیرنده چک تضمین شده را از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی اقدام کند و چک مفقود شده را ابطال کند و با اطلاعات مندرج به صدور چک المثنی اقدام کند.
قانون جدید چک تضمین شده ۱۴۰۰
در سال ۱۳۹۷ اصلاح قانون چک صورت گرفت که فاز نهایی آن در سال ۱۴۰۰به تصویب شورای نگهبان رسید بخش عمده ای از اصلاحات صدور چک تضمین شده به علت نوساناتی که در بازار بورس و دلار بود صورت گرفت. در سال ۱۴۰۰مجموعه ای از قوانین برای صدور چک تضمین شده اعمال شده که یکی از آنها اصلاح سختگیری ها و اعمال ممنوعیت هایی برای صدور چک تضمینی بود.
اصلاحات مربوط به قوانین چک تضمین شده عبارتند از:
- صدور این چک ها حتما باید در وجه ذی النفع باشد و قابلیت ظهر نویسی و در وجه حامل بودن را نخواهد داشت.
- بر اساس قانون جدید در سامانه صیاد تحویل چک تضمین شده و صدور آن باید ثبت شود.
- هر برگ چک تضمین شده یک شناسه یکتا ۱۶رقمی است.
- درخواست علت صدور چک تضمینی را صادر کننده باید در فرم های بانکی مخصوص اعلام نماید و در سامانه صیاد به ثبت برساند.
- در شعبه بانک و در حضور متصدی متقاضی صدور چک باید مشخصات هویتی و شماره حساب ذی النفع و گیرنده چک را اعلام کند، البته در صورتی که یک شخص واحد گیرنده چک نباشد باید مشخصات گیرنده به عنوان نماینده ذی النفع ثبت شود.
چگونه میتوان صاحب چک تضمین شده و آن را در وجه کسی صادر کرد؟
برای صدور چک تضمین شده به دو مدرک نیاز است که عبارتند از :
- داشتن فرم ۳۶۹که عنوان آن درخواست صدور چک رمز دار شهری است باید از سوی متقاضی تکمیل شود.
- رسید برداشت وجه که با مبلغ چک باید برابر باشد.
پس از دارا بودن این دو مدرک باید مراحل زیر را طی کنید:
- سند ۳۶۹را برای اعتبار و تحویل آن باید امضا کنید.
- ارائه سند تائیدیه دریافت وجه
پس از این دو مرحله چک آماده تحویل خواهد بود و پس از امضای نهایی سندیت قانونی می یابد و برای داد و ستد مالی این چک را باید به طرف حساب خود تحویل داد.
چک تضمینی را با چک تضمین اشتباه نگیریم.
بهتر است بدانید که چک تضمینی با چک تضمین ماهیت متفاوتی دارند گاهی نیز مشاهده می کنیم که چک تضمینی را به عنوان چک تضمین یاد می کنند اما ماهیت حقوقی این دو متفاوت است.
چک تضمین یک چک عادی از سیستم بانکی است که از نظر حقوقی تضمین انجام تعهد خاص به طرف مقابل داده می شود.اما چک تضمینی را در قسمت های فوق توضیح دادیم.
