عقد مزارعه یا عقد زراعت زمین کشاورزی، یک تفاهمنامه لازم است که بر اساس آن، فردی که به عنوان “عامل” شناخته می‌شود و مالک اصلی یا مالک منافع یک زمین کشاورزی است، زمین خود را به “مزارع” می‌دهد تا بر روی آن کشت کند و به نحو مشترک با حصه‌ای معین از محصولات آن بهره‌مند شوند. شناسایی عامل و مزارع و توافق بر نوع کشت، از ارکان این تفاهمنامه است.
ارکان عقد مزارعه
جهت بررسی ارکان قرارداد مزارعه زمین کشاورزی، لازم است به قوانین مرتبط با عقد و تفاهمنامه در قانون مدنی مراجعه کنید. همچنین، بررسی شرایط اساسی صحت معاملات که شامل شرایط عمومی تمامی قراردادها است، و شرایط اساسی انعقاد عقد زراعت نیز ضروری است.
این شرایط شامل عناصری مانند طرفین قرارداد، موضوع قرارداد، شرایط قرارداد و نحوه اجرای آن می‌شوند. برای تضمین صحت و اعتبار قرارداد، لازم است که تمامی این شرایط به دقت بررسی و رعایت شوند.
در این راستا، در صورت عدم توانایی در بررسی این موارد، بهتر است از خدمات یک حقوق‌دان و مشاوران حقوقی مجرب استفاده کنید. و به ارکان این عقد که در زیر گفته شده توجه کنید:
- مزارع یا کشاورز، فردی است که برای انجام فعالیت‌های کشاورزی روی زمین کشاورزی، با توجه به قرارداد مزارعه، اقدام می‌کند.
- عامل، به عنوان مالک اصلی یا مالک منافع زمین، شخصی است که قرار است قرارداد را انعقاد دهد.
- تعیین مدت و نوع زراعت (در صورتی که مشخص نشود، به عرف منطقه رجوع می‌شود)، از جمله مواردی است که در قرارداد مزارعه باید مشخص شود.
- جهت انجام قرارداد مزارعه، ایجاب و قبولی بین عامل و مزارع لازم است. همچنین، برای انعقاد قرارداد، عامل و مزارع باید اهلیت لازم را داشته باشند که شامل عقل، بلوغ و رشد است و همچنین با رضایت و اختیار انعقاد قرارداد باید صورت گیرد.
- موضوع معامله باید مشخص و معین باشد و باید مشروع و قانونی باشد.
حقوق و وظایف عامل در عقد مزارعه
در رابطه حقوق و وظایف عامل در عقد مزارعه در نخستین مورد باید بگوییم عامل امانت‌دار ادوات کشاورزی و زمین بوده و امانت‌دار نسبت به هرگونه اشکالی در مورد امانت مسئول است. سپس در این باره باید بگوییم در عقد مزارعه کلیه اقدامات مربوط به زراعت محصول باید در زمان مناسب توسط عامل صورت گیرد و در صورت کوتاهی عامل، مزارع می‌تواند باتوجه به عقد مزارعه خود از عامل شکایت کند.
علاوه‌بر موارد بالا اگر عامل با کوتاهی خود موجب کاهش میزان محصول شود، یا ضرر دیگری به وجود آید عامل باید ضرر را پرداخت نماید. از دیگر وظایف عامل پرداخت کلیه مخارج کاشت و برداشت بوده مگر آنکه در عقد مزارعه مسئله‌ی دیگری در این باره مطرح شده باشد.
از موارد بالا که بگذریم باید بگوییم عامل وظیفه داردنسبت به کاشت محصولی که تعیین شده است اقدام نماید و یا محصولی بکارد که میزان ضررش کمتر یا مساوی باشد و اگر در غیر این صورت کاری انجام دهد عامل مسئول ضرر و زیان‌های به وجود آمده خواهد بود.
کلام پایانی
ما در مطالب این صفحه در رابطه با عقد مزارعه سخن گفتیم و در این باره اطلاعات مفیدی به شما همراهان گرامی ارائه دادیم و اینک در انتها امیدواریم، مطالب این صفحه برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
