چک صیاد چیست؟ نحوه تعویض و دریافت دسته چک صیادی

همه چیز درباره چک صیادی

مقدمه

اکثریت معاملات مالی اشخاص در بازار اقتصادی امروز توسط چک صورت می گیرد مخصوصاً داد و ستدهایی که در سطح کلان می باشد. معاملاتی که نیاز به منتقل نمودن مبالغ زیادی دارد توسط همین چک هایی که بانک ها در اختیار افراد جامعه می گذارند انجام می شود. این چک ها انواع و اقسام گوناگونی دارند که شخص متقاضی باتوجه به نیاز خود و نوع عملیاتی آن از بانک دریافت می نماید.

دلیل این تنوع این است که مراحل نقل و انتقال با در نظر گرفتن موضوع داد و ستد و مبلغ چک سرعت بیشتری داشته باشد و نیز همین مراحل آسان تر و بی دردسرتر باشد.

یکی از همین انواع، چک های صیادی می باشد که به تازگی در اختیار متقاضیان قرار گرفته و به شدت سر و صدا به پا کرده است و برخی از افراد و کسبه از نوع و نحوه دریافت و پرداخت آن اطلاعاتی ندارند لذا نوین وکیل بر آن شده است که در این خصوص توضیحات کاملی را در اختیار کاربران بگذارد. چنانچه در هر بخش سوالی در ذهنتان پیش آمد مشاوران حقوقی نوین وکیل پاسخگو می باشند.

 

چک صیاد چیست؟

همانطورکه مطلع هستید چک یکی از اسناد تجاری و وسیله مهم نظام پرداخت بانک ها به حساب می آید و در همه دوران نقش به سزایی در معاملات و مراودات مالی دارد.

باتوجه به افزایش چک های برگشتی در سال های اخیر و همچنین عدم اعتماد بین فروشنده و خریدار، سامانه صیاد با اختصاص دادن صدور دسته چک به بانک مرکزی و همچنین اعتبارسنجی که از چک های صیادی به وجود می آید باعث می شود تا اشخاصی که بدحساب بوده و دارای چک های متعدد می باشند دسته چک به ایشان تعلق نگیرد.

چک صیادی بایستی در وجه اشخاص صادر شود و شخصی که دریافت کننده آن هست باید مشخصات کامل ایشان در سامانه ثبت شود در غیر این صورت امکان پذیر نخواهد بود.

مزایایی که چک صیاد دارد باعث می شود که اعتبارسنجی در معاملات و مبادلات افزایش یابد و همین امر باعث افزایش درآمد و همچنین کسب و کار خواهد شد.

 

تفاوت چک صیادی و چک های قدیمی چیست؟

به وجود آمدن چک های صیادی جهت پیشگیری از صادرشدن چک های بلامحل می باشد، مشکلی در چک های قدیمی حل نشد و تمام معاملات و مراودت های مالی نیز با مشکل روبه رو می شد.

یکی از تفاوت های میان چک صیادی و چک های قدیمی این است که چک صیادی به هر دلیلی با کسر موجودی رو به رو شود و قابل پرداخت نباشد در اسرع وقت در سامانه بانک مرکزی ثبت خواهد شد و تا زمانی که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشود هرگونه خدمات و عملیات بانکی اعم از افتتاح حساب صدور کارت بانکی و مسدود نمودن کلیه وجوه تا سقف مبلغ چک مذکور محروم خواهد شد. در صورتی که این فرآیند در چک های قدیمی وجود نداشت و به یک نوعی دارنده چک گاهی اوقات مال باخته محسوب می شد.

تفاوت بعدی در این است که چک صیادی شناسه یکتا و تاریخ اعتبار 3 ساله می باشد و قابل استعلام از سامانه صیاد بوده به این صورت که شناسه یکتا از طریق سامانه صیاد ارسال شد و چنانچه صادرکننده چک دارای چک برگشتی باشد به شخصی که استعلام کرده پیامک خواهد شد.

چک های قدیمی این قابلیت را نداشته و شما در زمان سررسید چک می بایست به بانک مراجعه نموده و آن زمان شما تازه متوجه بدحسابی صادرکننده چک می شوید.

 

شرایط دریافت دسته چک صیادی جدید

جهت دریافت دسته چک صیادی باید شرایط لازم را که توسط بانک مرکزی جهت شناسایی کامل متقاضی پیش بینی شده است را دارا باشد.

متقاضی جهت دریافت دسته چک صیادی نباید دارای چک برگشتی، دیون غیر جاری یا مشمول موضوع ماده 7 قانون صدور چک باشد.

ماده 7 قانون صدور چک – هرکس بزه صدور چک بلامحل گردد به شرح ذیل محکوم خواهد شد:

الف – چنانچه مبلغ مندرج در متن چک کمتر از ده میلیون ریال باشد به حبس تا حداکثر شش ماه محکوم خواهد شد.

ب – چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال باشد از شش‌ماه تا یک‌سال حبس محکوم خواهد شد.

ج – چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از پنجاه میلیون ریال بیشتر باشد به حبس از یک سال تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم خواهد شد و در صورتی که صادر کننده چک اقدام به صدور چک‌های بلامحل نموده باشد مجموع مبالغ مندرج در متون چک‌ها ملاک عمل خواهد بود.

تبصره (الحاقی ۱۳۸۲/۰۶/۰۲)- این مجازات شامل مواردی که ثابت شود چک‌های بلامحل بابت معاملات نامشروع و یا بهره ربوی صادر شده، نمی‌باشد.

 

شرایطی که بانک مرکزی جهت صدور دسته چک برای اشخاص پیش بینی کرده از قرار ذیل است:

 

شرایط صدور دسته چک جهت اشخاص حقیقی:

1.حداقل 2 سال از افتتاح حساب جاری گذشته باشد.

2.محل شغل و درآمد متقاضی، دائمی باشد.

3.در طول یک سال گذشته چک برگشتی نداشته باشد و چک صادرشده را پرداخت کرده باشد.

4.متقاضی باید دارای ملکی باشد.

5.متقاضی بایستی حساب سپرده بلندمدت که موجودی آن بیشتر از 50 میلیون ریال بوده و 6 ماه از افتتاح آن گذشته باشد.

 

شرایط صدور دسته چک جهت اشخاص حقوقی:

1.از فعالیت شخص حقوقی نیز حداقل 10 سال سپری شده باشد.

2.یک سال از افتتاح حساب جاری شخص حقوقی گذشته باشد.

3.عدم تغییر محل زندگی بیشتر از 2 بار در طول 10 سال گذشته.

4.شخص حقوقی می بایست ملکی دائمی نیز داشته باشد.

5.سپرده بلندمدت با موجودی 500 میلیون ریال که حداقل 6 ماه از افتتاح آن گذشته باشد.

 

چک برگشتی در دسته چک های صیادی

با به وجود آمدن سامانه صیاد و چک های صیادی، بیم این که چک به دلیل عدم موجودی برگشت بخورد کاهش یافته است زیرا در گذشته وصول چک فقط از همان حساب مربوطه وصول می شد و درصورت عدم موجودی، وصول آن از طریق حساب های دیگر صادرکننده ممکن نبود مگر با دستور مراجع قضایی و مراحل دشواری که پیش روی دارنده چک بود.

اما با قانون جدید تمام حساب های بانکی شخص صادرکننده به حساب همان چک متصل بوده و درصورت عدم موجودی یا کسر موجودی، بانک ها اجازه دارند از حساب های دیگر صادرکننده چک در همان بانک که براساس اولویت بندی می باشد مبلغ چک را برداشت نمایند.

با قانون جدید بدون مراجعه به دادگاه و تعیین وقت رسیدگی و مراحل طولانی که داشت حذف و اشخاص می توانند بدون تقدیم دادخواست، چک برگشتی صیاد خود را به همراه گواهی عدم پرداخت به دادگستری مراجعه نموده و شعبه اجرای احکام با راهور و اداره ثبت اسناد و املاک مکاتبه نموده و دستور توقیف اموال صاحب حساب را صادر می نمایند.

 

شرایط دریافت و پرداخت چک های صیاد

بانک مرکزی به جهت ممانعت از بروز مشکلات چک های قدیمی تدارک و طراحی سامانه چک های صیادی را نیز نموده است.

عملکرد این سامانه به این صورت است که کلیه اطلاعات لازم درخصوص اعتبارسنجی چک اعم از خوش حسابی صاحب دسته چک، معتبر بودن چک، اطمینان پیدا کردن از دریافت وجه چک فقط به واسطه دارنده آن که مشخصات کامل دارنده در سامانه درج گردیده در اختیار شما می گذارد.

برای استفاده از چک صیادی می بایست اطلاعات لازم را که سامانه مشخص نموده مانند کلیه اطلاعات صادرکننده و دریافت کننده چک صیادی، مبلغ و تاریخ صدور و سررسید آن و غیره نیز در سامانه ثبت شود.

 

صادرکننده چک جهت صادرنمودن چک صیادی باید مراحل زیر را انجام نماید:

برای وارد نمودن اطلاعات اشخاص و چک موردنظر در سامانه الکترونیکی بانک مرکزی در ابتدا به سامانه صیاد وارد شوید و قبل از ثبت اطلاعات در این سامانه ثبت نام نمایید که این قسمت الزامی است.

بعد از این مرحله مبلغ دلخواه خود را انتخاب نمایید و همچنین اطلاعات مربوط به دارنده چک (منظور شخصی که قرار است چک را از شما دریافت کند) را دقیق و کامل وارد نمایید. باتوجه به این مرحله دیگر به هیچ عنوان چک ها در وجه حامل صادر نخواهد شد زیرا قابل وصول و پرداخت وجه از سوی بانک نیست و این مسئله باعث مسدود شدن راه های کلاهبرداری و دیگر جرایم می شود.

پس از ثبت اطلاعات نوبت می رسد به استعلام حساب صادرکننده چک که آیا ایشان مجوز صدور چک به مبلغ ثبت شده را دارد یا خیر و چنانچه صادرکننده چک چنین مجوزی را داشته باشد اطلاعات مندرج در سامانه بر روی یک نسخه چک چاپ می گردد.

 

و اما درخصوص افرادی که می خواهند چک صیادی از مشتری خود دریافت نمایند می بایست نکات زیر را انجام دهند:

این افراد باید توجه داشته باشند تا قبل از دریافت مبلغ چک یا قبل از تاریخ سررسید و یا در هنگام دریافت چک، اقدام به دریافت استعلام از سوابق صادرکننده چک نمایند و از این روش پی به معتبر بودن صاحب حساب و صادرکننده چک می برد، اطمینان پیدا کردن از خوش حسابی صادرکننده، تبدیل شدن چک به پول و … ثمره همین سامانه است.

 

لذا درخصوص سهولت و آسانی شخص دریافت کننده چک روش های استعلام از چک صیادی در ادامه توضیح داده می شود:

 

پیامک:

در این روش کد 16 رقمی مندرج در چک دریافتی را باید به شماره 701701 سامانه صیاد ارسال نمود و سپس استعلام آن را دریافت می نمایید.

برنامه (اپلیکیشن):

در این روش باید برنامه ای با عنوان ساد 24 را دانلود و آن را نصب نموده و در هر زمان از شبانه روز با وارد نمودن کد QR مندرج در چک موردنظر خود، استعلام آن را دریافت نمایید.

الکترونیکی:

در حالت سوم بایستی از سایت استفاده نمود. افراد با مراجعه به صفحه اصلی استعلام چک https://www.cbi.ir/EstelamSayad/19689.aspx و وارد نمودن کد 16 رقمی مندرج در چک صیادی در کادر تعیین شده درخواست گزارش استعلام را می دهد و از همین طریق اعتبار آن را حاصل می نمایید.