پدیده طلاق در هر شرایطی نامطلوب و ناخوشایند است اما بالا بردن سطح آگاهی در این خصوص می تواند از بسیاری از تلخی ها و پیامدهای ناخوشایند بکاهد. طلاق توافقی یا طلاق تفاهمی یکی از انواع طلاق است که زوجین برای طلاق و تمام امورات مربوط به آن از قبیل نفقه، حضانت و مهریه به توافق می رسند.
طی کردن مراحل طلاق توافقی یکی از سریع ترین روش های جدایی زوجین است. این مراحل شامل توافق زوجین برای طلاق، ثبت نام در سایت بهزیستی، حضور در جلسات مشاوره قبل از طلاق، صدور گواهی عدم سازش، گرفتن گواهی عدم بارداری، مراجعه به دفاتر الکترونیک قضایی، مراجعه به دادگاه و… است.
نحوه طلاق توافقی چگونه است؟
زمانی که ادامه زندگی مشترک برای زوجین مقدور نیست جدایی و طلاق می تواند بهترین گزینه پیش رو باشد. طلاق توافقی یکی از انواع طلاق است که با توافق زوجین بر روی کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک انجام می شود. همانطور که از نام این طلاق پیداست باید زوجین در مورد کلیه مسائل، دیون و تکالیف و تعهدات نسبت به همدیگر به توافق برسند و با طی کردن مراحل طلاق توافقی از هم جدا شوند.
در طلاق توافقی کلیه تکالیف و تعهدات از قبیل حضانت فرزند، نفقه زوجه و فرزندان و جهیزیه، مهریه و اجرت المثل بررسی می شود و زوجین در کلیه موارد به توافق می رسند. هر توافقی که از طرف زوجین انجام شود برای دادگاه قابل قبول و محترم است و این توافقات در رای دادگاه و در سند طلاق هم درج میشود.
مشاهده نمایید: طلاق از طرف زن
فرقی نمی کند زوجین از طریق وکیل اقدام به طلاق کنند و یا اینکه خودشان مراحل طلاق را طی کنند در هر صورت باید تمام توافقات صورت بگیرد و دادگاه رای به جدایی زوجین بدهد تا در نهایت در دفاتر ازدواج و طلاق عقد باطل شود و جدایی به صورت کامل و قانونی انجام شود.
مدارک لازم برای طلاق توافقی
برای دادخواست طلاق توافقی ارائه یک سری مدارک به دفاتر خدمات قضایی و واحد ثبت دادخواست الزامی است.
- اولین مدرک مهم سند ازدواج است در سند ازدواج اطلاعات مهمی از قبیل اطلاعات هویتی و پستی زوج و زوجه، نوع عقد جاری شده، مشخصات کامل مجریان صیغه ازدواج، میزان صداق و امضای زوجین، عقد خارج لازم، نحوه پرداخت صداق، اطلاعات هویتی شهود و شروط ضمن عقد درج شده است. اگر سند ازدواج مفقود شده باشد زوجین می توانند با مراجعه به دفتری که ازدواج در آن ثبت شده است رونوشت برابر با اصل سند را دریافت کنند.
- مدارک شناسایی زوجین از قبیل کارت ملی و شناسنامه: زوجین در صورتی که شما ملی خود را حفظ باشند نیازی به ارائه کارت ملی نیست و اگر شناسنامه هم مفقود شده باشد می توان با ارائه تصویر شناسنامه فرایند طلاق را اجرا کرد. ولی به محض دریافت شناسنامه جدید باید به دفاتر طلاق مراجعه و درخواست طلاق را در ان ثبت کرد.
- در صورت که فرایند طلاق توسط وکیل انجام شود باید وکالت نامه محضری طلاق به دادگاه ارائه شود
- ارائه توافقنامه یکی از مدارک مهم برای طلاق توافقی است. در این توافقنامه باید بر سر موارد مهمی از قبیل پرداخت یا بخشش نفقه و مهریه، تعیین موارد مربوط به حضانت فرزندان، تصمیم گیری در خصوص امور مالی و غیر مالی فرزندان و … توافق شود.
- بعد از اینکه زوجین در جلسات مشاوره حضور پیدا کنند رای نهایی مشاوره خانواده برای روند طلاق در دادگاه الزامی است.
- ارائه نامه عدم بارداری زوجین و نامه مشاوره بهزیستی از مدارک تکمیل کننده طلاق تفاهمی است.
مراحل درخواست طلاق توافقی
مراحل طلاق توافقی بر اساس آخرین تغییرات قانونی به شرح زیر است:
- مرحله اول مراجعه به سامانه نوبت دهی طلاق و ثبت اطلاعات زوجین در این سامانه است. پس از ثبت اطلاعات زوجین برای مشاوره به مراکز غربالگری و مشاوره خانواده فرستاده می شوند و مشاوره های لازم را در 5 جلسه انجام می دهند. پس از انجام جلسات مشاوره گواهی عدم انصراف از طلاق به زوجین داده می شود.
- در مرحله بعد باید دادخواست طلاق توافقی به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی داده شود. در این مرحله زوجین یا وکلای ان ها باید مدارکی از قبیل عقدنامه و مدارک شناسایی را به همراه دادخواست طلاق را به دفاتر قضایی تقدیم کنند.
- بعد از ثبت اطلاعات در دفاتر خدمات قضایی باید منتظر تعیین وقت حضور در دادگاه خانواده باشید. زمانی که وقت دادرسی تعیین شد به وسیله ابلاغ الکترونیکی در سامانه ثنا به زوجین از طریق پیامک اطلاع داده می شود.
- زوجین بعد از دریافت پیامک باید در دادگاه خانواده در مدت زمان تعیین شده حضور پیدا کنند و مدارک لازم را همراه خود داشته باشند.
- گام بعدی مشاوره در دادگاه است. در این مرحله باید زوجین یا وکلای آنها هزینه مشاوره را پرداخت کنند و با مشاورین دادگاه وارد مذاکره شوند. در این مرحله تلاش بر این است که سازش و مصالحه انجام شود و اگر مصلحت زوجین بر جدایی و طلاق باشد یک توافق نامه با امضا زوجین تکمیل می شود و به دادگاه داده می شود. در توافقنامه باید موارد مهمی از قبیل نفقه زوجه، اجرت المثل، توافق بر سر مهریه، جهیزیه، حضانت و نحوه و تاریخ ملاقات با والدین، حقوق مالی و غیر مالی طرفین، میزان پرداخت نفقه فرزند و نحوه پرداخت آن و … آورده شود.
- برای صدور گواهی عدم امکان سازش ارائه گواهی عدم بارداری زوجه الزامی است. برای احراز باردار بودن یا نبودن زوجه سه روش وجود دارد. در روش اول اقرار زوجه مبنی بر باردار نبودن است. دادگاه اقرار را قبول می کند اما برای اجرای صیغه طلاق لازم است که زوجه گواهی آزمایشگاه مبنی بر باردار نبودن را ارائه کند.
- روش دوم مراجعه به آزمایشگاه است. در این روش زوجه قبل از اینکه به دادگاه مراجعه کند با انجام دادن ازمایش و دریافت گواهی عدم بارداری برای طلاق در دادگاه اقدام می کند.
- در این گام یک نکته مهم وجود دارد و آن این است که برای زوجه باکره نیازی به ارائه گواهی عدم بارداری نیست. برای زوجه باکره به جای گواهی عدم باکره لازم است که گواهی سلامت بکارت به دادگاه ارائه شود. زوجه برای دریافت گواهی سلامت بکارت باید به پزشکی قانونی مراجعه کند و دوشیزگی توسط پزشکی قانونی اثبات شود.
- نکته بعدی در ارائه گواهی عدم بارداری مربوط به زوجه یائسه است. زوجه یائسه نیازی به اقرار و ارائه گواهی عدم بارداری برای طلاق ندارد. روش سوم اتفاق نظر زوجین مبنی بر وجود جنین است. اگر زن باردار باشد و هر دو نفر بر وجود جنین اتفاق نظر داشته باشند این موضوع در گواهی عدم سازش درج می شود.
- گام هفتم حضور مجدد زوجین در دادگاه پس از طی کردن مراحل ذکر شده است. در این مرحله قاضی خانواده با بررسی نظریه مشاور و محتویات پرونده رای بر گواهی عدم امکان سازش می دهد.
- در مرحله اخر زوجین باید گواهی عدم امکان سازش را به به دفتر ازدواج و طلاق ببرند. تا صیغه طلاق جاری شود و مراحل طلاق به پایان برسد. پس از صدور گواهی عدم امکان سازش از طرف دادگاه زوجین تا 3 ماه مهلت دارند تا به دفتر ازدواج و طلاق مراجعه کنند و نکاح را باطل کنند.
مدت زمان طلاق توافقی چقدر است؟
مدت زمان انجام طلاق توافقی برای همه زوجین از اهمیت زیادی برخوردار است. تغییراتی که در شرایط طلاق در سال 97 به بعد داده شده باعث تغییر در مدت زمان طلاق تفاهمی هم شده است. پس از اینکه زوجین بر روی مسائل مختلف به توافق رسیدند باید درخواست طلاق توافقی را به مراجع قانونی ارائه دهند.
به طور کلی مدت زمان طلاق توافقی با توجه به رویه حاکم در دادگاه های خانواده در شهرهای مختلف یکسان نیست و هر دادگاه خط مشی های خاص خود را دارد. در نتیجه این طلاق بین 10 روز تا 3 ماه و بیشتر هم ممکن است طول بکشد.
شرایط طلاق توافقی
در طول زندگی مشترک مسائل و موضوعات مشترک زیادی هستند که با پایان ازدواج باید تکلیف آنها روشن شود. فرقی نمی کند درخواست طلاق به توافق زوجین باشد و یا اینکه یکی از زوجین جداگانه برای طلاق اقدام کنند به هر حال بررسی یک سری موضوعات یک الزام اساسی است.
یکی از شرایط این ازدواج توافق در خصوص حضانت فرزندان است. درست است که بر اساس قانون حضانت فرزندان پسر و دختر تا پایان 7 سالگی بر عهده مادر است و تا سن بلوغ بر عهده پدر است. اما اگر در دادخواست طلاق توافقی زوجین در خصوص نحوه حضانت و نگهداری توافق کنند در رای دادگاه هم ذکر می شود. این توافق مربوط به کودکان زیر 7 سال است و اگر فرزندان از سن حضانت خارج باشند توافق زوجین در مورد حضانت ان ها در رای دادگاه مکتوب نمی شود و تحلیل حقوقی بر این است که فرزندان خودشان اختیار زندگی با پدر یا مادر را دارند.
نکته ای که در این موضوع لازم به ذکر است این است که حضانت فرزندان اگر به مادر داده شود باز هم ولایت با پدر و جد پدری است و تا پایان 18 سالگی پدر ولی قهری فرزند است و در مورد امورات مالی فرزند تصمیم می گیرد. البته می تواند با دادن وکالت رسمی این مسئولیت را به مادر یا شخص دیگری واگذار کند.
جدیدترین شرایط طلاق توافقی
برخی از شرایط طلاق توافقی در تهران و سایر شهرها تغییر پیدا کرده است. یکی از این شرایط این است که زوجین باید ابتدا در سامانه نوبت دهی طلاق اطلاعات خود را ثبت کنند و اقدام به دریافت نوبت از مراکز غربالگری کنند.
زوجین پس از انجام مشاوره های لازم باید گواهی عدم انصراف از طلاق را به دفاتر خدمات الکترونیک فضایی تحویل دهند. پس از ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفتر خدمات الکترونیک قضایی این دادخواست به دادگاه ارجاع داده می شود. این شرایط تنها مختص طلاق توافقی هستند و در طلاق های یک طرفه روال کار هیچ گونه تغییری نکرده است و مانند گذشته است. شما می توانید تمام مراحل طلاق را به صورت غیر حضوری به وکلای خبره طلاق بسپارید و برای هیچ یک از مراحل طلاق نیازی به حضور زوجین نیست.
نحوه طلاق توافقی ایرانیان خارج از کشور
چنانچه زوجین در خارج از کشور بخواهند برای طلاق توافقی اقدام کنند باید تمام مراحلی که زوجین در داخل کشور طی می کنند را انجام دهند. البته ایرانیان خارج از کشور می توانند تمام مراحل را در ایران توسط وکلای دادگستری طی کنند. بر اساس ماده 34 قانون آیین نامه دادرسی مدنی متقاضیان طلاق خارج از کشور باید به سفارت یا کنسولگری ایران در کشور مربوطه مراجعه کنند و به یک شخص وکالت نامه مدنی بدهند تا تمام مراحل طلاق را پیگیری کند. این شخص می تواند یکی از اقوام، دوستان و یا آشنایان باشد.
در روش بعدی متقاضی طلاق توافقی در خارج از کشور می تواند از طریق کنسولگری یا سفارت ایران در خارج از کشور به وکیل دادگستری مستقیما وکالت دهد. روش بعدی که پیش روی زوجین متقاضی طلاق در خارج از کشور وجود دارد این است که زمانی که یکی از زوجین در خارج از کشور است و یکی در داخل ایران است زوج خارج از ایران می تواند از طریق سفارت یا کنسولگری ایران در کشور خارجه به فرد داخل ایران وکالت می دهد تا از طریق وکالت نامه در دادگاه مراحل طلاق را طی کند.
سوالات متداول
- آیا پس از طلاق توافقی امکان پاک کردن اسم همسر در شناسنامه وجود دارد؟
امکان پاک کردن طلاق از شناسنامه تنها در صورت عدم نزدیکی زوجین و با ارائه حکم دادگاه و طلاق نامه به اداره ثبت احوال وجود دارد. با داشتن چنین شرایطی شناسنامه تعویض و شناسنامه جدید صادر می شود. اما در صورت نزدیکی زوجین تنها زمانی طلاق پاک می شود که فرد دوباره ازدواج کند با ازدواج مجدد فرد میتواند برای تعویض شناسنامه اقدام کند و طلاق از شناسنامه پاک شود.
- هزینه طلاق توافقی چقدر است؟
هزینه طلاق توافقی بر اساس هزینه های زیر تعیین می شود:
هزینه دادرسی
هزینه مشاوره
هزینه اخذ وکیل در صورت وکالت دادن به وکیل
هزینه دفترخانه
- آیا در طلاق توافقی بخشش مهریه اجباری است؟
از آنجا که طلاق توافقی از نوع طلاق خلع (بائن) است یعنی زن بخشی از مهریه یا تمام آن را بذل می کند و مرد بذل را قبول میکند. میزان مهریه که زن بذل و بخشش می کند کاملا اختیاری است. بر اساس قانون هیچ اجباری در بخشش مهریه وجود ندارد و زن می تواند کل مهریه را با توافق مرد از او دریافت کند. در نتیجه زن می تواند بخشی از مهریه و یا تمام آن را در قبال طلاق ببخشد.
- آیا امکان پشیمانی پس از صدور رای دادگاه وجود دارد؟
بر اساس قانون اگر پس از صدور رای دادگاه مبنی بر گواهی عدم امکان سازش زوج پشیمان شود و در دفترخانه حضور پیدا نکند امکان ثبت طلاق وجود ندارد. در صورتی که زن از مرد وکالت نامه داشته باشد می تواند طلاق را ثبت کند.
