قوانین کپی رایت دارای اهمیت زیادی است، مقصود از اهمیت دادن به کپی رایت این است که برای اثر و خلق کننده آن احترام قائل شویم . در این مقاله با مادر وکیل نوین همراه باشید تا با مفهوم کپی رایت، شرایط آن آشنا شوید.
کپی رایت چیست؟مجموعه حقوقی است که فقط خالق آن اثر می تواند از ان استفاده کند،اگر اشخاص به هر نحوی به اثر دست پیدا کنند نمی توانند از ان حقوق استفاده کنند.
حقوق انحصاری کپی رایت شامل موارد زیر می باشد:
- نشر
- الگو برداری
- تکثیر
- پخش
- اقتباس در شیوه بیان نو
- نمایش عمومی اثر
- تولید مجدد اثر
مقصود از کلمه ی انحصاری این می باشد که تنها خالق اثر می تواند از این حقوق استفاده کند.
کپی رایت به صورت خودکار امکان پذیر است؟ بله، هنگامی که موجودیت اثر بوجود آید، کپی رایت به صورت خودکار امکان پذیر است.
آثار مورد حمایت کپی رایت
حال بهتر است به آثاری اشاره کنیم که مورد حمایت کپی رایت هستند.
آثاری از جمله کتاب، شعر، موسیقی، نقاشی، اثر سمعی -بصری، عکس، اثر معماری، اثر فنی مورد حمایت کپی رایت قرار میگیرند.
قانون کپی رایت برای فضای مجازی وجود دارد؟ بله، قانون کپی رایت برای تمام فضای مجازی اینستاگرام ، سروش ، تلگرام ، دیوار ، شیپور و… وجود دارد به طوری که افراد نمی توانند عکس یا فیلم را بدون اجازه صاحب یک پیج اینستاگرام یا کانال تلگرام در فضای مجازی خود منتشرکنند.
البته پدیده آورنده یک اتر می تواند حقوق انصاری اثر خود را با عقد قرارداد به دیگری بدهد.
قانون کپی رایت در دنیا
در حقیقت می توان گفت یک قانون کلی در حفاظت حق کپی رایت یک اثر وجود ندارد.
در سال ۱۸۸۶پیمانی به نام پیمان برن منعقد شد که در آن کشور هایی که عضو این پیمان هستند باید از حق کپی رایت آثار دیگر کشورها در کشور خود حمایت و حفاظت کنند.
برای اینکه حمایت کشورهای عضو پیمان برن برای یک اثر تحقق یابد، منوط به یکی از سه شرط زیر می باشد:
- خالق اثر باید تابعیت یکی از کشورهای عضو پیمان برن را داشته باشد.
- خالق اثر خود را برای بار اول در یکی از کشور های عضو پیمان برن نشر دهد.
- خالق اثر در یکی از کشورهای عضو برن اقامت داشته باشد.
قانون حمایتحقوق هنرمندان، مولفان و مصنفانومجازات آن
در این بخش از مقاله قصد داریم حمایت های قانونی و مجازات هاینقص حقوق مالکیت ادبی و هنری را بیان کنیم .
ماده ۲۳قانون :ماده ۲۳قانون مذکور بیان می کند که هر فرد نمیتواند اثر فرد دیگر را بدون اجازه یا با نام خود نشر دهدو در صورت پخش یا نشر اثر فرد به ۶ماه تا ۳سال حبس محکوم می شود.
ماده۲۴قانون : ماده ۲۴قانون مذکور بیان می کند که هر فرد نمیتواند ترجمه ی دیگری را با نام خود یا شخص دیگر پخش با انتشار دهد وبه ۳ماه تا ۱سال حبس محکوم می شود.
ماده ۲۵قانون:در این قانون متخلفین بر اساس ماده های زیر به سه ماه تا یک سال حبس محکوم می شود:
ماده ۱۷: بر اساس این مادههیچ کس نمی تواند برند، نام، عنوان یک اثر را برای اثر دیگر به کار ببرد.
ماده ۱۸:ناشر و انتقال گیرنده، اثر فرد را باید حتما با نام و عنوان خود او نشر بدهد.
ماده ۱۹:هر نوع تحریف یا تغییر بدون اجازه ی خلق کنند اثر در اثر ممنوع می باشد.
ماده ۲۰: بنگاه های ضبط صوت، چاپخانه ها و کارگاه هاهنگام پخش یک اثر صوتی باید اطلاعات منبع آن اثر از جمله تعداد دفعات چاپ،تعداد نسخه ی کتاب و… بر روی همه ی نسخه هایی که پخش می شود با ذکر تاریخ و پدیدآورنده آن انتشار دهند.
ماده ۲۸قانون : براساس این ماده مذکور اگر افراد حقوقی مرتکب تخلف از قانون شوند،علاوه بر تعقیب جزایی باید خسارات شاکی خصوصی از اموال حقوقی پرداخت شود.
ماده ۳۱قانون : براساس این ماده با شکایت شاکی خصوصی جرایم مورد بررسی قرار میگیرد و با گذشت وی موقوف می شود.
مدت زمان اعمال قانون کپی رایت
مدت زمان اعمال قانون کپی رایت بر اساس پیمان برن که یک پیمان بین المللی می باشد را می توان بیان کرد. در این قانون آمده است که تاریخ انقضای کپی رایت تمام طول عمر خالق اثر و ۵۰سال پس از مرگ او می باشد.
این زمان ، یک زمان حداقلی برای حق کپی رایت می باشد و اگر کشوری بخواهد می تواند حق کپی رایت را افزایش بدهد.
حقوق پدید آورندگان
دو نوع حق برای پدید آورندگان وضع شده است که عبارتند از:۱- حقوق مادی ۲- حقوق معنوی
حقوق مادی پدید آورنده : حقوق مادی پدید اورنده حقوقی است که پدید اورنده قادر است از اثر خود منافع مادی بدست بیاورد. حقوق مادی اثر با اجازه ی صاحب اثر می تواند به شخص دیگر انتقال دهند. پدیدآورنده می تواند در بعضی موارد حقوق را به غیر واگذار کند.
حقوق معنوی پدید آورنده :حقوق معنوی پدید آورنده حقوقی است که انتساب خالق اثر بر آن را تضمین می کند. با این حق پدید اورنده تعلق اثر بر خود را محفوظ داشته و از دخل و تصرف دیگران در اثر نیز جلوگیری می نماید.
ضمانت اجرایی رعایت نکردن کپی رایت در ایران
در واقع در کشور ما ایران قانونی یکپارچه وجود نداردجهت ضمانت اجرایی عدم رعایت کپی رایت بیان نشده است . قوانین متعددی در این مورد وجود دارد که در قسمت بالا به آن قوانین و ماده ها اشاره کردیم.
شکایت از متخلفین قانون کپی رایت و اثبات جرم
چنان چه شما خالق اثری هستید و متوجه کی اثر خود شده اید می توانید با ارائه مدارک معتبر مالکیت خود بر اثر و مدارک کپی اثر شما به دادسراها و شعبه های دادگاه مراجعه کنید و از حق کپی رایت خود دفاع کنید.
پس از تبت شکایت شما از شخص کپی کننده و دادگاه به او نامه ی احضاریه ابلاغ می کند و به پرونده ی شما رسیدگی خواهد کرد و پس از اثبات جرم براساس جرم محکوم به جریمه نقدی و حبس خواهد شد.
