براساس ماده 3 قانون تشدید مامور و مستخدم دولتی که رشوه دریافت می کند (مجازات ارتشا) به میزان رشوه دریافتی و جایگاه او در رده سازمانی بستگی دارد. مجازات ارتشا با توجه به میزان مجازات آن بسته به هر مورد متفاوت است و فرد رشوه گیرنده حسب مورد به حبس از 1 سال الی 10 سال و انفصال موقت یا دائم و جزای نقدی یا شلاق محکوم می شود. البته از آنجایی که میزان مجازات ارتشا در هر مورد متفاوت است بایستی در هر مورد بررسی های لازم صورت گیرد.
مجازات رشوه دهنده (مجازات رشا) نیز ضبط اموال به نفع دولت، حبس از 6 ماه الی 3 سال و یا تا 74 ضربه شلاق است و چنان چه راشی امتیازی از این طریق به دست آورده باشد نیز لغو می شود. مگر این که شخص در شرایط اضطرار باشد و یا برای حفظ حقوق مجبور بوده که رشوه دهد در چنین مواقعی از مجازات حبس معاف می شود و مالی که رشوه داده است نیز به او برگشت داده می شود. چنان چه پیش از این که جرم کشف شود ماموران را از ارتکاب این جرم آگاه کند نیز از حبس معاف می شود.
راه های اثبات جرم ارتشا
برای اثبات جرم ارتشا مانند دیگر جرائم بایستی دلایل محکمه پسند ارائه شود. یکی از مهم ترین دلایل اثبات جرم ارتشا اقرار شخص رشوه گیرنده نزد مقام قضا است. هر زمانی شخصی به هر دلیلی به جرم که مرتکب شده است اقرار کند جرم ارتکابی ثبت و شخص محکوم می شود. از دیگر دلایل که می توان به آن استناد کرد شهادت دو شاهد مرد است.
در صورتی که دو شاهد مرد دریافت و پرداخت رشوه را مشاهده کرده باشند و در محضر قاضی آنچه که دیده اند را شهادت دهند می توان از این طریق جرم ارتشا را اثبات کرد. البته از آنجایی که عموما این جرایم در خفا رخ می دهد اثبات امر از این طریق سخت خواهد بود. بنابراین بایستی مستندات جمع آوری شود که موجب علم قاضی باشد و قاضی به این علم برسد که شخص رشوه دریافت کرده است مانند تنظیم سند ملک به اسم آن شخص یا رسید پرداخت وجه و دیگر موارد.
| مقاله پیشنهادی: پولشویی و اثرات آن بر روي سيستم مالی |
قوانین مجازات ارتشا
براساس ماده 3 قانون مجازات ارتشا، هر کدام از مستخدمین و مامورین دولتی از جمله قضایی و اداری یا شوراها یا شهرداری ها یا نهادهای انقلابی و به صورت کلی قوای سه گانه و علاوه براین نیروهای مسلح یا شرکت های دولتی یا سازمان های دولتی وابسته به دولت و یا مامورین به خدمت عمومی چه به صورت رسمی و چه به صورت غیر رسمی برای انجام دادن یا انجام ندادن کاری که مرتبط با سازمان های ذکر شده باشد وجه یا مال یا سند پرداخت وجه یا تحویل مالی را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم قبول کنند مرتکب جرم ارتشا شده اند. بنابراین در صورت اثبات جرم مجازاتی برای آن ها در نظر گرفته می شود. مجازات ارتشا براساس جرایم آن ها مورد بررسی و در نظر گرفته می شود.
شروع مجازات ارتشا براساس حداقل مجازات مشخص در آن مورد خواهد بود. چنان چه که نفس عمل صورت گرفته جرم باشد به مجازات ارتشا نیز محکوم خواهد شد. در رابطه با موارد ارتشا هر زمانی که راشی پیش از کشف جرم مامورین را از اتفاق بزه باخبرکند از مجازات مالی معاف خواهد شد. در رابطه با امتیاز براساس مقررات عمل می شود و در صورتی که راشی در ضمن تعقیب با اقرار خود موجبات تسهیل تعقیب مرتشی را فراهم کند تا نصف مالی که به عنوان رشوه پرداخت شده است به وی برگشت داده می شود و امتیاز نیز لغو می شود.
ماده 4 مجازات ارتشا
براساس ماده 4 اشخاصی که با ایجاد یا راهنمایی و هدایت شبکه چند نفری به امر ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری اقدام کند علاوه بر ضبط اموال منقول و اموال غیرمنقول که به وسیله رشوه کسب شده است به نفع دولت و استرداد اموال مذکور در رابطه با اختلاس و کلاهبرداری و رد آن حسب مورد به دولت یا افراد، به جزای نقدی معادل مجموع آن اموال و انفصال دائم از خدمات دولتی و حبس از 15 سال تا ابد محکوم می شوند. چنان چه مصداق مفسد فی الارض باشد مجازات آن ها، مجازات مفسد فی الارض خواهد بود.
| مقاله پیشنهادی: جرایم اقتصادی چیست و انواع آن |
جرم ارتشاء چه مجازاتی را در پی دارد؟
مسئله رشوه دادن و رشوه گرفتن در قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت وعلاوه براین در قانون مدیریت خدمات کشوری و آیین نامه های مصوب هیات دولت مورد توجه واقع شده و راهکارهایی برای جلوگیری از این جرم بیان شده است. براساس بند 17 ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری، رشوه گرفتن را جرم دانسته و برای مرتکبین آن مجازاتی را مشخص کرده است. در آیین نامه پیشگیری و مبارزه با جرم رشوه در دستگاه خای اجرایی نیز ضمن بیان مصادیق رشوه، نحوه رسیدگی به اتهام کارکنان دولت و میزان مجازات ارتشا تعیین شده است.
همچنین براساس ماده 588 قانون مجازات اسلامی، در صورت اثبات جرم ارتشا فرد متخلف به 6 ماه الی 2 شال حبس یا مجازات نقدی از 3 الی 12 میلیون ریال محکوم می شود. بنابراین آنچه رشوه گرفته به عنوان مجازات مودی به نفع دولت ضبط خواهد شد.
آیا مجازات ارتشا و رشا قابل گذشت است؟
خیر. جرم رشا و ارتشا از جرایم غیرقابل گذشت به شمار می رود و در صورت گذشت شاکی این جرم جنبه عمومی آن قابل رسیدگی خواهد بود.
آیا محکومیت به جرم رشا و ارتشا سوء سابقه کیفری خواهد داشت؟
بله و تا 2 سال برای آن ها سوء سابقه کیفری خواهد بود.
در صورتی که سوالی در رابطه با مجازات ارتشا دارید و یا نیاز به ارائه خدمات حقوقی در این زمینه دارید می توانید با کارشناسان ما در موسسه حقوقی نوین وکیل تماس بگیرید
