اعاده حیثیت زمانی صورت می‌گیرد که شخصی علیه شخص دیگر مطالب دروغی را منتشر کند و تهمتی را مطرح کرده باشد که صحت نداشته است در این صورت طرف مقابل می‌تواند شکواییه خود را به دادگاه ارائه بدهد و علیه او اعاده حیثیت کند.
مطابق قانون اساسی حیثیت و حقوق افراد را نمی توان پایمال کرد به همین دلیل اگر شخصی حقوق مادی یا معنوی دیگری را زیر ما بگذارد و اموری را به ان‌ها نسبت بدهد که دروغ باشد براساس قانون جرم محسوب میشود و از این طریق آبروی شخص دیگری لکه دار خواهد شد و شخصی که مورد اتهام قرار گرفته اعاده حیثیت کند.
در این مطلب از نوین وکیل قصد داریم نحوه شکایت برای اعاده حیثیت و مسائل پیرامونی آن را توضیح دهیم برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه شوید.
اعاده حیثیت چیست؟
در این بخش از مقاله می‌خواهیم شما را با مفهوم اعاده حیثیت آشنا کنیم، آنچه که مردم در خصوص اعاده حیثیت می‌دانند این است که اگر کسی تهمت سوء یا ناروایی را به شخصی بزند وی تواند به دادگاه مراجعه کند و اعاده حیثیت نماید.
اما در پاسخ به این سوال که اعاده حیثیت چیست؟ می‌توان به صورت کلی گفت که اگر شخصی ارتکاب یک جرم زه به شخص دیگری نسبت بدهد که با واقعیت مخالف است یا علیه دیگری مطالب دروغی را بیان کند به نحوی که حیثیت و آبرو و اعتبار فرد دستخوش تغییر شود آن شخص می‌تواند اقدام به طرح شکایت جهت رفع اتهام کند و و تقاضای مجازات شخصی کند که مطالب واهی علیه او مطرح شده است.
البته در برخی از ماده‌های قانونی نیز به مفهوم اعاده حیثیت اشاره شده است مطابق با ماده 171قانون اساسی: هر گاه در اثر تقصیر یا اشتباه قاضی در موضوع یا در حکم یا در تطبیق حکم بر مورد خاص، ضرر مادی یا معنوی متوجه کسی گردد، در صورت تقصیر، مقصر طبق موازین اسلامی ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیله دولت جبران میشود، و در هر حال از متهم اعاده حیثیت می‌گردد.
به طور کلی اعاده حیثیت در زمان خاص می‌تواند به شکل عذر خواهی، جریمه نقدی و هر روش دیگری جهت اعاده حیثیت متهم باشد.
همچنین مطالعه نمایید: وکیل ارث کیست و چه وظایفی دارد؟
انواع اعاده حیثیت
اعاده حیثیت به دو نوع کیفری و حقوقی تقسیم میشود که در این بخش از مقاله آن را به صورت مختصر توضیح خواهیم داد.
- اعاده حیثیت کیفری: هنگامی که از جانب شخصی مورد اتهام جرم قرار می‌گیرد و براساس آن مورد دادگاهی واقع میشود که در این صورت بعد از اثبات بی گناهی خود درخواست اعاده حیثیت نماید که این اعاده حیثیت به چند شکل افترا، توهین، نشر اکاذیب قابل مطرح است.
- اعاده حیثیت حقوقی: هنگامی که فردی در گذشته مرتکب جرم میشود و جهت جرم ارتکابی و مجازات آن از یک حق اجتماعی محروم گردیده است این عمل سبب لکه دار شدن حیثیت و آبرو شده باشد در این صورت فرد درخواست اعاده حیثیت می‌نماید تا اهلیت از دست رفته خود را در خصوص حقوق اجتماعی به دست آورد و این اعاده یعنی اهلیت و حقوق او برخواهد گشت.
همچنین مطالعه کنید:لزوم استفاده از وکیل کیفری
شرایط تحقق جرم اعاده حیثیت
در این بخش از مقاله می‌خواهیم شرایط تحقق جرم اعاده حیثیت را برای شما بیان کنیم که به شرح زیر است:
- نسبت دادن جرم به فرد دیگر و زدن اتهام ناروا
- شخصی که به اتهام زده است مشخص و معین باشد.
- عدم اثبات اتهام از حیث قانونی
- مورد اتهام قرار دادن فرد با سخنرانی، انتشار مطالبی در روزنامه و…
چگونه اعاده حیثیت کنیم؟
حال شاید این سوال برای شما مطرح شود که چگونه اعاده حیثیت کنیم؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که شخصی که قصد دارد اعاده حیثیت کند ابتدا باید شکایت نامه را براساس چهارچوب‌های قانونی تنظیم کند و از دادسرا تقاضای رسیدگی نماید.
البته امروزه برای طرح شکایت و ارسال آن به دادگاه، شاکی باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و با ارائه اسناد و مدارک لازم شکایت نامه خود را به ثبت برساند، پس از ثبت شکواییه در سامانه، این شکواییه به دادسرا صالح ارسال خواهد شد.
مقامات دادسرا اقدام به رسیدگی می‌کنند و پس از بررسی‌های لازم در صورتی که عمل متهم جرم نبوده و شخص شاکی نمی تواند اعاده حیثیت کند قرار منع تعقیب را صادر خواهند کرد اما اگر جرم اثبات شود برای رسیدگی اصلی به دادگاه کیفری ارسال خواهد شد سپس قاضی به شکایت اعاده حیثیت رسیدگی کرده و حکم مجازات را صادر خواهد کرد.
مجازات اعاده حیثیت کیفری
براساس ماده 697قانون مجازات اسلامی: هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحاً نسبت دهد یا آن‌ها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید جز در مواردی که موجب حد است به جزای نقدی درجه شش محکوم خواهد شد.
تبصره – در مواردی که نشر آن امر اشاعه فحشا محسوب گردد هر چند بتواند صحت اسناد را ثابت نماید مرتکب به مجازات مذکور محکوم خواهد شد.
براساس ماده 699قانون مجازات اسلامی: هر کس عالماً عامداً به قصد متهم نمودن دیگری آلات و اَدَو‌ات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او می‌گردد بدو‌ن اطلاع آن شخص در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به او‌ست بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد نماید و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه و یا تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم میشود.
حتما مشاهده کنید:مشاوره حقوقی کیفری: مشاوره رایگان با نوین وکیل
نحوه شکایت اعاده حیثیت
همانطور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم چنانچه فرد تهمت ناروا و مطلب دروغی را به دیگری نسبت بدهد فرد می‌تواند اقدام به اعاده حیثیت و تنظیم شکایت کند در این بخش از مقاله می‌خواهیم نحوه شکایت اعاده حیثیت را برای شما بیان کنیم که شامل مراحل زیر است:
- اولین مرحله برای شکایت اعاده حیثیت تنظیم شکایت نامه است که توصیه می‌کنیم از یک وکیل متخصص و کاربلد بخواهید تا شکایت نامه را با مضمون اعاده حیثیت همراه با دلایل و مستندات قانونی تنظیم کند و فرد با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی آن را به ثبت برساند.
- دومین مرحله برای شکایت اعاده حیثیت این است که در جلسه دادرسی که وقت آن در سامانه ثنا یا از طریق پیامک ابلاغ میشود شرکت کنید.
- سومین مرحله دادگاه این است که دادگاه تحقیقات لازم و بررسی‌های اولیه را نسبت به شکایت نامه انجام می‌دهد و اگر مجرمیت فرد اثبات شود در این خصوص قرار جلب دادرسی صادر میشود.
- چهارمین مرحله این است که پرونده را به دادگاه کیفری صالح ارسال می‌کنند تا قاضی به پرونده رسیدگی و حکم مجازات را صادر کند.
مهلت شکایت اعاده حیثیت در قانون
مهلت شکایت برای اعاده حیثیت در قانون براساس ماده 106قانون مجازات اسلامی: در جرائم تعزیری قابل گذشت هرگاه متضرر از جرم در مدت یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم، شکایت نکند، حق شکایت کیفری او ساقط میشود مگر اینکه تحت سلطه متهم بوده یا به دلیلی خارج از اختیار، قادر به شکایت نباشد که در این صورت مهلت مزبور از تاریخ رفع مانع محاسبه میشود. هرگاه متضرر از جرم قبل از انقضای مدت مذکور فوت کند و دلیلی بر صرفنظر وی از طرح شکایت نباشد هر یک از ورثه وی در مهلت شش ماه از تاریخ وفات حق شکایت دارد.
نمونه شکایت نامه اعاده حیثیت
ریاست محترم دادسرای ناحیه ……………… شهرستان
با سلام؛
احتراما موارد زیر را جهت تشحیذ ذهن حضرتعالی معروض می‌نمایم:
اینجانب مدت‌ها است که مورد توهین و تهمت‌های بی مورد مشتکی عنه قرار گرفتم. تقریبا سالهاست به دلیل مشکلات و منازعات خانوادگی میان اینجانب و مشتکی عنه، ایشان از هیچ گونه توهین و تهمتی نسبت به بنده فروگذار نکردند. چندی پیش در جمع یک مهمانی خانوادگی که تنی چند از دوستان و آشنایان نیز حضور داشتند، بحثی پیش آمد و مشتکی عنه نیز طبق معمول، شروع به فحاشی و توهین به بنده کردند. صدای ضبط شده ایشان و البته شهادت شهودی که در مهمانی حاضر بودند گواه این مدعا است.
مشتکی عنه، این بار پا را فراتر از توهین و فحاشی گذاشتند و بارها در جمع دوستان بنده را یککلاهبردارخطاب کردند. بنده نیز از ایشان خواستم تا در اولین فرصت با ادله و مدارکی که از اینجانب دارد، شکایت کلاهبرداری را علیه بنده مطرح کند.
در مورخه……….. مشتکی عنه علیه بنده شکایت کلاهبرداری را مطرح کرد. دادسرا بنده را در مورخه………………. احضار نمود و تحقیقات لازم را به عمل آورد و النهایه تصمیم خود مبنی بر عدم تحقق جرم کلاهبرداری را اعلام نمود. قرار منع تعقیب به پیوست می‌باشد. هر چند مشتکی عنه به رای اصداری اعتراض نمودند. اما، دادگاه کیفری همان قرار صادر شده را تایید نمود.
حالیه، با عنایت به موارد فوق، و با توجه به ماده 697 قانون مجازات اسلامی تقاضای رسیدگی صدور حکم مقتضی نسبت به مشتکی عنه به جرم افترا از محضر شما عالیجناب مورد استدعا است.
می توانید مقاله شکایت ضرب و جرح- نحوه شکایت ضرب و جرح را در سایت ما مشاهده کنید.
کلام آخر
به پایان این مطلب از نوین وکیل رسیدیم امید است اطلاعاتی که در خصوص اعاده حیثیت و نحوه شکایت از اعاده حیثیت در اختیار شما قرار دادیم مفید باشد چنانچه در این خصوص نیاز به کسب اطلاعات بیشتری دارید می‌توانید با استفاده از شماره‌های موجود در سایت با کارشناسان ما تماس بگیرید و از ان‌ها راهنمایی دریافت کنید.
همچنین می‌توانید سوالات و ابهامات خود را در کادر زیر وارد نمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.
سوالات متداول
جرم اعاده حیثیت چیست؟
جرم اعاده حیثیت یعنی فرد امری را به دیگری نسبت دهد که دروغ باشد برای کسب اطلاعات و جزئیات بیشتر به مقاله مراجعه کنید.
نحوه شکایت اعاده حیثیت چگونه است؟
برای شکایت اعاده حیثیت باید شکواییه را تنظیم و به همراه اسناد و مدارک لازم به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و شکواییه را ثبت نمایید تا به دادگاه صالح ارسال شود برای کسب اطلاعات و جزئیات بیشتر به مقاله مراجعه کنید.
مجازات اعاده حیثیت کیفری چگونه است؟
مجازات اعاده حیثیت براساس ماده 697و 699 تعیین شده است که در مقاله بیان کردیم به آن رجوع کنید.
