نحوه تقسیم ارث و قانون ارث

همه چیز درباره نحوه تقسیم ارث

امروزه در خیلی از فیلم ها و سریال ها دیده می شود که پدر به فرزندش می گوید تو را از ارث محروم می کنم و این مسئله در ذهن عموم شکل گرفته که می شود شخصی را از ارث محروم نمود. اما این دروغی بیش نیست و هیچ کس نمی تواند وراث خود را از ارث محروم نماید. بر همین اساس موسسه حقوقی دادمهر (نوین وکیل) تصمیم دارد تا در خصوص ارث، موجبات (شرایط) ارث، موانع ارث و نحوه تقسیم ارث توضیحاتی در این مقاله بدهد.

چنان چه درمورد نحوه تقسیم ارث برایتان سوالی به وجود آمد یا نیاز به توضیحات  و ارائه خدمات حقوقی بیشتری داشتید با موسسه حقوقی نوین وکیل تماس حاصل فرمایید تا وکلای مجرب و کارشناسان حقوقی پاسخگوی شما باشند.

تعریف تقسیم ارث چیست؟

معنی کلمه ارث در فرهنگ لغت دهخدا و دکتر معین این گونه بیان شده است: آنچه از مال میت به وارث می رسد. چیزی که از اموال متوفی به بازماندگانش می رسد.

تقسیم ارث در اصطلاح حقوقی اموالی است که پس از فوت متوفی به ورثه وی تعلق می گیرد.که در ادامه جزئیات نحوه تقسیم ارث را مورد بررسی قرار می دهیم.

تفاوت نحوه تقسیم ارث با تقسیم ترکه چیست؟

طبق تعریف ذکر شده تقسیم ارث اموالی است که پس از فوت متوفی به ورثه ایشان می رسد. اما تقسیم ترکه به اموالی گفته می شود که بعد از پرداخت نمودن بدهی ها و هزینه های کفن و دفن متوفی به وارثین منتقل می شود.

موجبات ارث

به موجب نسب و سبب ارث تعلق می گیرد.

نسب

شخص به واسطه ولادت در صورت شرعی بودن با شخص دیگر متصل شود. مانند رابطه بین پدر و فرزند که بی واسطه است. باواسطه مثل رابطه پسرعمو که از طریق جد است.

سبب

سبب عبارت است از اتصال شخصی با شخصی دیگر از طریق زوجیت یا وَلا (نزدیکی و قرب) نزدیکی دو شخص با هم به طوری که از هم ارث ببرند. از نظر زوجیت، ولای عتق، ولای ضمان جریره و ولای امامت.

در زوجیت، زوجین ارث می برند در صورتی که نکاح دائم باشد در ازدواج موقت ارث نمی برند. زوجیت طبقه یا مرتبه ندارد. فرزند زنا ارث نمی برد. وراث در صورتی ارث می برند که خالی از موانع ارث باشند.

زمانی که میت وراث ندارد به ولا عتق می رسد (آزاد کردن بنده). بعد از آن ولاء ضمان جریره و اگر آن هم نبود به ولاء امامت می رسد.

مراتب نسب (طبقات ارث)

1. پدر و مادر، فرزندان، اولادِ اولاد هر چه پایین رود.

2 . برادران و خواهران (ابوین، هم ابی، هم امی) اجداد هر چه بالا روند. اولاد خواهر و برادر هر چه پایین رود.

3 . عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندانشان

 

موانع تقسیم ارث

 

1. قتل

1. مقتول در زمان قتل حتماً و باید مورث قاتل باشد.
2. قتل باید عمدی باشد. عمد در فعل عمد در قصد.
3. قتل مورث به حکم قانون و یا دفاع نباشد باید از روی ظلم باشد.

2 . لعان

لعان مانع ارث است مگر این که پدر، حرف خود را تکذیب نماید. در نفی ولد نه پدر ارث می برد و نه فرزند. ماترک فرزند نفی شده با خواهر و برادران تنی و مادری به طور یکسان بین همه تقسیم ارث می شود. اگر فرزند نفی شده دوقلو باشند، ارث می برند از طریق مادر نه پدر.

3 . حمل

مانع بعدی ارث، حمل است. یعنی طفلی که در رحم مادر است تا زمانی که به دنیا نیامده باشد، ارث نمی برد و طبق ماده 878 قانون مدنی چنان چه این طفل قابل وراثت متولد شود مانع از ارث همه یا بخشی از وراث دیگر می شود.

4 . لعان (نفی ولد)

چنان چه شوهری به همسر خود تهمت زنا زند و فرزندش را منتسب به خود نداند و انکار کند و میان زن و مرد لعان اجرا شود، آن مرد و فرزندش از یکدیگر ارث نخواهند برد. حتی اگر پدر رابطه را بپذیرد از آن فرزند دیگر ارث نخواهد برد، اما فرزند از پدر ارث می برد.

5 . نحوه تقسیم ارث غایب مفقود الاثر

 براساس ماده 879 قانون مدنی چنان چه میان ورثه، شخص غایب مفقود الاثر باشد، سهم الارث محفوظ می ماند تا وضعیت ایشان مشخص شود. مدت زمان 4 سال پیگیری مداوم جهت پیدا کردن مفقودالاثر یا بعد از 10 سال انتظار آن حکم مرگ ایشان صادر خواهد شد.

6 . نحوه تقسیم ارث کفر

براساس ماده 881 مکرر قانون مدنی هیچ کافری از مسلمان ارث نمی برد. چنان چه در میان وراث کافر، مسلمانی وجود داشته باشد فقط ایشان ارث می برد. حتی اگر وراث کافر از نظر طبقه و مرتبه نسبت به متوفی از وراث مسلمان نزدیک تر باشند.

• کافر ذمی کافری است که با مسلمانان در ستیز باشد که همان کافر حربی است.
• کافر در هیچ صورتی از مسلمان ارث نمی برد. اما کافر از کافر ارث می برد. اگر شخصی همه طبقات فامیلی او کافر باشند، یک نفر از طبقه سوم مسلمان باشد تمام ارث به او می رسد. ورثه کافر میت کافر از امام مقدم تر است.
• یک نفر در وراث مسلمانی، کافر است و بعد از فوت آن مورث مسلمان می شود. به ایشان با وجود این که مسلمان شده است باز ارث تعلق نمی گیرد. زیرا مرتد است و مرتد کسی است که از دین برمی گردد و توبه مرتد فطری قبول نمی شود.
• اگر میتی فرزندانش کافر و یک پسرعموی مسلمان داشته باشد ارث به پسرعمو می رسد و مانع ارث به فرزندان کافرش می شود.
• اگر مسلمانی بمیرد و دو برادر مسلمان داشته باشد و یک فرزند کافر، اگر فرزند اسلام بیاورد تمام ارث به فرزندش می رسد.
• اگر کافری بمیرد ارث او به ورثه کافرش می رسد و به امام ارث نمی رسد. در صورتی که مولای معتق یا ضمان جریره نداشته باشد یا اگر دارد کافر باشد.
• اگر وارث یک نفر باشد و بعد از تقسیم ارث، اسلام بیاورد دیگر به او ارث نمی رسد.
• اگر ورثه دو نفر باشند و یکی از آن ها کافر باشد بعد از فوت، آن مسلمان تمام ارث را می برد حتی اگر کافر مسلمان شود.
• اگر در جایی که مقداری از ارث تقسیم شد و یکی از ورثه که کافر بود مسلمان شود از باقی ماترک ارث می برد.

نحوه تقسیم ارث فرزند بعد از طلاق

چنان چه والدین شخصی طلاق گرفته باشند لطمه ای به وراثت ایشان نسبت به مادر و پدر وارد نمی کند و از هر دوی آن ها ارث خواهد برد. ایشان باید جهت انحصار وراثت اقدام نماید و پس از دریافت آن از ماترک متوفی چه مادر و چه پدر ارث می برد.که این نحوه تقسیم ارث فرزند بعد از طلاق می باشد

ارث زن بعد از طلاق، ارث همسر بعد از طلاق

طبق ماده 943 قانون مدنی (اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آن ها که قبل از انقضاء عده بمیرد دیگری از او ارث می برد لیکن اگر فوت یکی ‌از آن ها بعد از انقضاء عده بوده و یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمی برند.) چنان چه طلاقی که بین زن و مرد صورت گرفته طلاق بائن باشد که بر این اساس زوجین بعد از طلاق کاملاً از هم جدا شده و رجوع از طلاق، دیگر ممکن نیست و یا در صورتی که طلاق رجعی بوده باشد که در این نوع طلاق، شوهر می تواند در زمان عده همسرش به او رجوع کند و زمان عده که سه طهر بعد از طلاق است سپری شود رجوع نکند.برای مشاوره نحوه ارث زن بعد از طلاق می توانید از مشاوره همکاران ما در نوین وکیل استفاده نمایید.

اگر هریک از آن ها فوت شود، دیگری ارث نخواهد برد اما اگر در زمان عده هر یک از آن ها فوت نماید دیگری ارث خواهد برد.