تصرف عدوانی چیست؟ + قوانین

همه چیز درباره تصرف عدوانی

در این مقاله به بررسی جرم تصرف عدوانی و تعریف آن ، شرایط تحقق تصرف عدوانی ، تعریف متصرف قانونی و تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری میپردازیم. اگر به دنبال اطلاعاتی در این زمینه هستید در ادامه با نوین وکیل همراه باشید.لازم به ذکر است که دعوی خلع ید کاملا جدا از این موضوع بوده و دارای شرایط متفاوتی است.

باتوجه به مشکلات و مسائلی که امروزه گریبان گیر جامعه شده است و باعث گردیده که برخی افراد بخواهند که به ناحق و یک شبه و به یکباره صاحب مال و املاک شوند در فکر حیله و فریب دیگران هستند و گاهی فراتر از این رفته و علنی به تصرف اموال دیگران می پردازند. حال این تصرف می تواند ملک غیر باشد یا بخشی از یک ملک مشاع که به تصرف عدوانی کیفری و حقوقی نیز تقسیم می شوند که از جهت رسیدگی متفاوت می باشند. نوین وکیل در این مقاله تصمیم دارد تا شما را با موضوع تصرف عدوانی، نحوه دادخواست دادن و رسیدگی آن در دادگاه و همچنین وکیل متخصص تصرف عدوانی آشنا نماید. چنانچه در هر بخش از این مقاله سوالی برایتان مطرح شد با مشاورین مجرب حقوقی ما در میان بگذارید.

تصرف عدوانی چیست؟

در قانون زمانی که شخصی ملک فرد دیگری را با اجبار یا به زور و بدون رضایت شخص ایشان به تصرف خود در آورد جرم مرتکب شده است. در این حالت به شخصی که این عمل را مرتکب شده است متصرف میگویند. براساس ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی : (دعوای تصرف عدوانی عبارتست از : ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.)

این جرم زمانی اتفاق می افتد که مال غیرمنقول، بدون این که مالک رضایت داشته باشد توسط شخصی دیگر تصرف شود. این فعل براساس قانون، جرم بوده و مجازات به همراه خواهد داشت. دعاوی تصرف عدوانی چه از لحاظ حقوقی و چه از لحاظ کیفری قابل رسیدگی میباشند و از جرم هایی است که در کشور ما رواج زیادی دارد. البته لازم به ذکر است که دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و ایجاد مزاحمت دعاوی مشابهی می باشند که تحت عنوان تصرف رسیدگی خواهد شد.

تعبیر دیگر تصرف (یَد) می باشد که عبارتست از تسلط و اقتداری که فرد به صورت مستقیم یا توسط غیر بر مال دیگری دارد. معنی اصطلاحی عدوان جور و ستم غیرپنهان می باشد که قانونی و عرفی نیست. در ادامه به تفاوت از تصرف عدوانی از منظر حقوقی و  کیفری می پردازیم.

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری

تصرف عدوانی هم در حقوق مدنی بیان شده است و هم در حقوق کیفری، در این صورت از هر دو منظر می توان این جرم را مورد پیگیری و رسیدگی قرار داد. در ادامه به بررسی این جرم از هر دو منظر کیفری و حقوقی میپردازیم.

این جرم به طور کل به دو قسم تقسیم می شود:

1. تصرف عدوانی حقوقی
2. تصرف عدوانی کیفری

تصرف عدوانی حقوقی

همانطور که پیشتر بیان شد براساس ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی (دعوای این جرم عبارتست از: ادعای متصرف سابق مبنی براینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.). در دعوی حقوقی این جرم علاوه بر درخواست رفع تصرف عدوانی جهت جبران خسارات وارده مادی میتوانید اقدام به ارائه دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام تصرف بنمایید.

در دعوی حقوقی نیاز به تحقق شرایط زیر میباشد:

• مال مورد تصرف میبایست غیر منقول باشد به عنوان مثال زمین یا ملک مسکونی.
• اقامه دعوی حتما باید از سمت متصرف قانونی قبلی باشد.
• اگر متصرف فعلی با رضایت متصرف قبلی اقدام به تصرف مال کرده باشد و هم اکنون متصرف قبلی رضایت نداشته باشد جرم محسوب نمیشود.
• اگر متصرف قبلی تصرف خود را از روی مال بردارد و آن را بلاصاحب بگذارد عمل متصرف فعلی جرم محسوب نمیگردد.
• در ماده 161 قانون اساسی آمده است: خواهان باید اثبات کند که مال مورد نظر قبل از تصرف توسط شخص فعلی ، مورد تصرف و استفاده وی بوده است و بدون رضایت وی و به وسیله غیرقانونی از تصرف او خارج شده است.

در صورت تحقق شرایط فوق، خواهان میتواند در دادگاه های حقوقی علیه فرد متصرف اقامه دعوی کند.

تصرف عدوانی کیفری

در ارتباط با دعوی کیفری و مجازات آن میتوان به ماده 690 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 مراجعه نمود. ماده 690 به تعریف انواع تصرف عدوانی پرداخته و مجازات این جرم را بنا به نوع تصرف و نظر دادگاه از 1 ماه تا 1 سال حبس مشخص کرده است. تفاوت رسیدگی به این جرم در دادگاه کیفری در نوع احراز انجام جرم است. در رسیدگی کیفری تنها نیاز است که واقعیت برای دادگاه احراز شود و پس از اینکه دادگاه تشخیص داد تصرف غیرقانونی و عدوانی صورت گرفته است اقدام به صدور حکم میکند.

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی با کیفری

• یکی از تفاوت های میان تصرف عدوانی کیفری و حقوقی ، بودن یا نبودن عنصر روانی در متصرف عدوان است که برای مجرم دانستن شخصی که مرتکب تصرف شده است می بایست توسط قاضی محرز گردد که ایشان به علم این که مال متعلق به شخص دیگر است این عمل را مرتکب شده است.
• در بحث کیفری (قانون مجازات اسلامی) محرز شدن مالکیت توسط سند رسمی الزامی می باشد درصورتی که در بحث حقوقی (قانون آیین دادرسی مدنی) احتیاجی به محرز شدن مالکیت نیست. ضمناً در قانون آیین دادرسی مدنی احراز سبق تصرف خواهان و لحوق تصرف (تصرف جدید) خوانده ملاک بوده اما در قوانین مجازات اسلامی نیازی به کشف و احراز سبق تصرف شاکی نمی باشد.
• دعاوی حقوقی با تنظیم و تقدیم دادخواست حقوقی قابل مطرح نمودن در مراجع قضایی حقوقی می باشد اما در دعاوی کیفری احتیاج به دادخواست حقوقی ندارد بلکه می بایست شکایت کیفری جهت تعقیب کیفری متهم و صدور حکم رفع تصرف به مراجع قضایی کیفری تقدیم نمود.

نحوه ارائه دادخواست و شکوائیه به دادگاه

اگر قصد شکایت دارید در مرحله اول باید مشخص کنید که میخواهید پرونده کیفری تشکیل دهید یا حقوقی. سپس نسبت به تصمیم خود برای ارائه دادخوست حقوقی باید به دادسراهای حقوقی مراجعه و برای ارائه شکواییه کیفری باید به دادگاه کیفری مراجعه کنید. همچنین قابل ذکر است که ارائه دادخواست و شکواییه در دفاتر خدمات قضایی نیز امکان پذیر است. در مناطقی که در محل دادگاه ها دفاتر خدمات قضایی وجود ندارد شما میتوانید به صورت اینترنتی با مراجعه به (این آدرس) شکایت خود را ثبت کنید.

وکیل متخصص تصرف عدوانی

دعاوی تصرف عدوانی از پیچیدگی خاصی برخوردار است و همچنین از دو مرجع قضایی حقوقی و یا کیفری ممکن است پیگیری شود. برهمین اساس وکیل متخصص می باید اولاً با بررسی مدارک، اسناد و ادله مرتبط با مال غیرمنقول و با لحاظ سابقه تصرف و اعمال و عملیاتی که امکان دارد متصرف در زمان تصرف خود در ملک موردنظر انجام داده و بهترین دادخواست حقوقی و یا شکوائیه کیفری را تنظیم و تقدیم مراجع قضایی نماید. مطرح نمودن هریک از دعاوی حقوقی یا کیفری دارای نکات ظریفی می باشد که نیاز به یک وکیل متخصص تصرف عدوانی دارد.

مشاوره حقوقی تصرف عدوانی

یکی از مواردی که در مورد تصرف عدوانی توسط نوین وکیل ارائه می شود این موضوع می باشد که شما می توانید اگر درگیر پرونده های تصرف عدوانی می باشید این موارد را با مشاوران ما در نوین وکیل مطرح نمایید و از همکاران ما در این مورد مشاوره بگیرید. تصرف عدوانی دارای موارد قانونی متعددی می باشد که باید برای دریافت مشاوره در این حوزه حتما با یکی از وکلای خبره نوین وکیل که اشراف کاملی به موارد تصرف عدوانی دارد مشورت بگیرید