کمیسیون ماده 5 قانون شهرداری

کمیسیون ماده 5 قانون یکی از مهم ترین کمیسیون های غیرمستقل شهرداری در رابطه با ساخت و ساز است. کمیسیون ماده 5 قانون شهرداری وظیفه بررسی و تصویب نقشه طرح های تفصیلی شهرها را در هر استان به عهده دارد.  ریاست کمیسیون ماده 5 شهرداری، استاندار و در صورت حضور نداشتن وی، معاون عمرانی استاندار وظیفه ریاست جلسات کمیسیون را برعهده دارد. کمیسیون ماده 5 طبق قانون تاسیس شورای عالی شهرداری و معماری ایران به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده، تشکیل شده است و وظیفه آن بررسی و تصویب طرح های تفصیلی شهری و تغییرات آن ها در هر استان از طریق کمیسیونی به ریاست استاندار است.

در مورد قوانین حقوقی پرونده های ملکی می توانید از یک وکیل ملکی با تجربه کمک بگیرید.

در این مقاله قصد داریم در رابطه با کمیسیون ماده 5 قانون شهرداری توضیحاات لازم را برای شما شرح دهیم. اگر در این خصوص سوال یا نیاز به مشاوره دارید، می توانید با مشاورین حقوقی نوین وکیل در ارتباط باشید. 

کمیسیون ماده 5 و طرح جامع شهری

در هر شهری دولت ها مکلف اند پاسخگوی نیازهای شهروندان برای سکونت مطلوب و برخورداری و دسترسی مناسب به امکانات شهری باشند. اغلب این امر توسط طرح های بزرگ شهری امکان پذیر است. در کشور ما این طح ها با عنوان طرح جامع شهری و نیز طرح های تفضیلی و هادی معروف می شوند.  منظور از این گونه طرح ها و توصیب آن ها کاهش مشکلات شهری از دیدگاه نیازهای فرهنگی، اجتماعی، بهداشتی، اقتصادی است. در نتیجه طرح های شهری بایستی پاسخگوی تمام نیازهای شهروندان باشند. طرح های جامع بعد از تهیه و آماده سازی در شورای عالی شهرسازی به تصویب می رسد.

اعضای شورای عالی شهرسازی (مرجع تصویب طرح های جامع)

وزیر راه و شهرسازی
وزیر کشور
وزیر نیرو
وزیر کشاورزی
وزیر صنعت
وزیر جهاد سازندگی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزیر علوم و تحقیقات
وزیر دفاع و پشتیبانی
رییس سازمان برنامه و بودجه
رییس سازمان حفاظت محیط زیست
یک نفر از کمیسیون راه و شهرسازی مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد کمیسیون ذکر شده و به انتخاب مجلس به عنوان ناظر

طرح تفضیلی

پس از طرح های جامع این بار نوبت به تهیه و تصویب طرح های تفضیلی می رسد. طرح های تفضیلی در حقیقت طرح های جامع را روشن می کنند. این طرح ها در سطح هر استان آماده می شوند. کار تهیه و تنظیم طرح های تفضیلی بر عهده مهندسین شهرسازی است. مهندسین ذکر شده طرح های تفضیلی را طبق طرح جامع تهیه و آماده می کنند.

فرایند اقدام در کمیسیون ماده 5 شهرداری

تنظیم و تهیه پیش نویس و نقشه طرح های تفضیلی و تغییرات آن از طریق شهرداری
به صورت کتبی پیش نویس طرح های تفضیلی را به دبیرخانه ارسال شود.
دعوت از اعضا و برگزاری جلسه از طریق دبیرخانه کمیسیون
فرمان موارد اجرایی به کار گروه کمیته فنی کمیسیون، که مسئولیت بررسی فنی کمیسیون را به عهده دارد.
شرح این که اعضای کار گروه کمیته فنی متشکل از نماینده های کمیسیون و مشاور طرح تفضیلی شهری است.

اعضای کمیسیون ماده 5 قانون شهرداری

شهردار

نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی (راه و شهرسازی)

وزارت جهاد کشاورزی

سازمان میراث فرهنگی

رئیس شورای اسلامی شهر ذی ‌ربط

نماینده سازمان نظام مهندسی استان بدون حق رأی

اعضای این کمیسیون در شهر تهران ، معاونین ذی ‌ربط وزراء مسکن و شهرسازی (راه و شهرسازی)، کشور، نیرو، جهادکشاورزی و معاونین رؤسای سازمان های حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی (وزارت میراث فرهنگی) و شهردار تهران (رئیس کمیسیون) علاوه براین رئیس شورای اسلامی شهر تهران بدون حق رأی، هستند.

بررسی طرح های تفصیلی در کمیسیون ماده 5

طرح های تفضیلی شهری  و تغییرات آن ها در کمیسیون ماده 5 قانون شهرداری بررسی و تصویب می شود. طرح‎های تفضیلی و تغییرات بعدی آن‎‎‎‌ها در حوزه عمل آن‎ها تنها در درون محدوده طرح جامع مصوب شهر است. بایستی طوری آماده  و تصویب شوند که با اهداف اصلی و کلی و اساس ضوابط تعیین شده در طرح جامع مغایرتی نداشته باشند. چنان چه مفاد طرح های ذکر شده با اهداف و راهنمودهای عمده طرح جامع که در مصوبات شورای عالی مشخص شده است، تناقض داشته باشد، بعد از تایید شورای برنامه ریزی و توسعه استان و تصویب نهایی شورای عالی اعتبار دارد.

تشخیص مغایرت با اساس طرح جامع در هر استان بر پایه مصوبات شورای عالی شهرسازی برعهده دبیرخانه کمیسیون ماده 5 آن استان است. پیشنهاد تغییر در طرح تفضیلی بایستی دارای توجیه کافی باشد و دبیرخانه مکلف اتس تمام موارد را پیش از طرح، از حیث تکمیل بودن مدارک و صلاحیت طرح در کمیسیون مورد بررسی قرار دهد. چنان چه قبول تغییرات پیشنهادی نقشه جدید تفضیلی دقیقا با همان ویژگی های ترسیمی نقشه اصلی از طریق دبیرخانه کمیسیون آماده و جایگزین نقشه قبلی شده است. بنابراین یک نسخه از آن برای اجرا به شهرداری فرستاده خواهد شد. در بررسی تغییرات طرح تفضیلی بایستی تمام ضوابط و معیارهای فنی و تخصصی مورد توجه قرار گرفته باشد که شامل:

احراز ضرورت تغییر در طرح

پیشنهاد زمین مناسب به عنوان جایگزین از حیث مساحت و مکان وقوع در هماهنگی با طرح جامع در صورتی که تغییر مرتبط با کاربری های عمومی باشد.

رعایت حقوق مکتسب اشخاص

روش تامین خدمات و تاسیسات زیر بنایی شهری و امکان اصلاح و انتقال شبکه های موجود

مرجع صالح برای شکایت از مصوبات کمیسیون ماده 5

در صورتی که رسیدگی به شکایات مرتبط با کمیسیون ماده 5 قانون شهرداری جنبه عام و فراگیر داشته باشد، در صلاحیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری خواهد بود. ولی چنان چه مسئله فاقد هر گونه جنبه عمومی و تنها در رابطه با اشخاص معینی باشد، رسیدگی در صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری است.

اعتراض به  مصوبات کمیسیون ماده 5 قانون شهرداری در دیوان عدالت اداری

اغلب کمیسیون ماده 5 تصمیماتی می گیرند که اثرات جدی در وضعیت تراکم ساختمان ها و سطح اشغال و کاربری دارد. بنابراین گاهی اوقات مصوبات آن در تعارض با حقوق مالکانه افراد قرار می یگرد و این مسئله باعث می شود افراد اقدام به شکایت از مصوبات کمیسیون کنند. در این صورت تعدادی از دعوی شهرداری ها در دیوان عدالت ادرای مربوط به کمیسیون ماده 5 قانون شورای عالی شهرسازی و معماری ایران است.