قوانین ارث زن دوم از شوهر
برخی بانوان به دلیل همسر دوم بودن، پس از فوت شوهر دچار مشکل بر سر تقسیم ارث زدن دوم می شوند. حتی گاهی اوقات حقوقشان پایمال می شود. لذا در این مقاله نوین وکیل تصمیم دارد تا این دسته از بانوان را با حق و حقوق خود آشنا سازد.و در مورد ارث زن دوم از شوهر توضیحاتی را به شما ارائه دهد.
چنان چه در هر بخش از مقاله محاسبه تقسیم ارث زن دوم نیاز به توضیحات بیشتر داشتید موسسه حقوقی نوین وکیل توسط کارشناسان و وکلای مجرب خود پاسخگوی سوالات شما و مشاوره حقوقی خواهد بود.
| حتما بخوانید: مقاله ای در رابطه با وکیل سرقفلی مغازه نوشتیم شاید برای شما مفید باشد |
سهم الارث زن دوم از شوهر ( شرایط ارث بردن زن دوم )
یکی از موارد مهمی که در این زمینه باید بدانید، میزان سهم الارث نامادری و یا زن دوم پدر دارای قواعد و شرایط خاصی می باشد که در ادامه به آن اشاره میکنیم. سهم الارث زن دوم بدون فرزند از شوهر و همچنین با فرزند را در این مقاله به شما عزیزان خواهیم گفت.
باید بدانید که سهم الارث زن بدون فرزند از شوهر تفاوتی در زن اول و دوم بودن ندارد. به عبارتی دیگر اگر زن دوم به صورت عقدی باشد کاملا اندازه زن اول ارث خواهد برد و همچنین درصورت صیغه بودن زن هیچ ارثی به آن تعلق نخواهد گرفت. البته باید بدانید که در صورت نداشتن فرزند توسط زن دوم و یا اول 1/4 ام به آن زن تعلق خواهد گرفت.
| حتما بخوانید: مقاله ای در رابطه با سریع ترین راه طلاق از طرف زن نوشتیم شاید برای شما مفید باشد |
و اما شروط :
- شرط اول: زنده بودن همسر در هنگام فوت شوهر طبق ماده 864 قانون مدنی:( از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می برند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد.) چنان چه مرد چند همسر داشته باشد و فوت کند، فرزندان زنی که قبل از فوت پدر از دنیا رفته است نمی توانند ارث مادر را طلب نمایند و فقط ارث خود را می برند.
- شرط دوم: زن، شوهر خود را به قتل نرسانده باشد چون طبق ماده 880 قانون مدنی قتل، یکی از موانع ارث می باشد.
- شرط سوم: زن عقد دائم مرد باشد چه همسر اول باشد و چه همسر دوم فرقی میان آن ها نیست. طبق ماده 940 قانون مدنی ولی زنی که ازدواج موقت (صیغه) نموده است ارث نمی برد.
| حتما بخوانید: مقاله ای در رابطه با اگر زن درخواست طلاق دهد و اگر مرد راضی به طلاق نباشد نوشتیم شاید برای شما مفید باشد |
در توضیحات بالا، شرایطی که باعث می شود زن دوم از همسرش ارث ببرد، بیان شد حال ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که میزان سهم الارث زن دوم چقدر است؟ سهم الارث زن دوم بدون فرزند از شوهر چقدر است؟ زن دوم چقدر ارث می‌برد؟ حقوق زن دوم بعد از فوت شوهر چگونه است؟ ما اینجا هستیم تا به همه سوالات شما عزیزان پاسخ دهیم. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
| مطالعه کنید:تقسیم ارث سهام عدالت |
میزان سهم الارث زن دوم چقدر است؟ در صورتی که زن دوم فرزند داشته باشد چه مقدار ارث می برد؟
براساس ماده 942 قانون مدنی: در صورت تعدد زوجات ربع یا ثمن ترکه که تعلق به زوجه دارد بین همه آنان بالسویه تقسیم می شود.
چنان چه مردی دارای چند همسر باشد در صورتی که فرزند داشته باشد یک هشتم از اموال و اگر فرزند نداشته باشد یک چهارم از اموال به طور مساوی بین زنان به عنوان ارث تقسیم خواهد شد.
توجه داشته باشید که منظور از داشتن فرزند، فرزندان مرد است و تفاوتی ندارد که این فرزندان از کدام زن باشد؛ زیرا در ازدواج دائم همه زن‌ها دارای ارثی برابر هستند و حقوقی که هر یک دریافت می کند همانند بقیه همسران آن مرد است. بنابراین چنان چه مرد فرزندی داشته باشد، میزان سهم ارث زنان به جای یک چهارم به یک هشتم کاهش می‌یابد. یعنی اگر یکی از زنان مرد فرزندی نداشته باشد باز هم سهم الارث او یک هشتم اموال مرد است.
نکته مهم در رابطه با میزان سهم الارث زن
گاهی برخی افراد فکر می کنند همسری که فرزند ندارد یک چهارم ارث می برد و همسری که فرزند دارد یک هشتم، اما براساس ماده 942 و 946 قانون مدنی تفاوتی نمی کند که فرزندان از کدام زوجه باشند. صرف این که متوفی فرزند داشته باشد کفایت می کند و اگر شوهر دارای فرزند باشد سهم الارث همسرانش از یک چهارم یه یک هشتم تغییر می کند.
در گذشته زن فقط از اعیان (یعنی بنای ساختمان) ارث می برد. ولی در قانون جدید هم از عرصه (زمین) و هم از اعیان (بنا) ارث می برد.
چنان چه مردی تا یک سوم از اموال خود را طبق وصیت نامه به زن دوم وصیت کرده باشد، زن اول یا فرزندانش یا هر ورثه ای دیگر نمی تواند مانع ارث بردن زن دوم شوند براساس ماده 843 قانون مدنی. در نتیجه اگر شوهری مثلاً یک دستگاه آپارتمان که از لحاظ قیمت، یک سوم از اموالش می باشد را می تواند در قالب یک وصیت نامه به زن دوم بدهد و اگر بیشتر از یک سوم باشد باقی ورثه باید اجازه دهند.
ارث همسر موقت (ازدواج موقت) | آیا به زن صیغه دائم ارث تعلق میگیرد
خیر به زن صیغه شدن توسط مرد حتی در صورت دائم بودن هیچ ارثی تعلق نخواهد گرفت و زن نمیتواند مدعی سهم الارث شود.
ازدواج در قانون ایران بر دو نوع است، ازدواج دائم و ازدواج موقت یا همان صیغه که نوع دوم در مذهب شیعه بسیار رواج دارد. گاهی آقایان به هر دلیل تصمیم به ازدواج موقت نموده و بر همین اساس قانون مدنی از ازدواج دائم و ازدواج موقت نیز حمایت نموده و قوانینی را برای حفظ حقوق طرفین به تصویب رسانده است.
طبق ماده 940 قانون مدنی در خصوص میزان ارث زن دوم از شوهر که اشعار می دارد: زوجین که زوجیت آن ها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند، از یکدیگر ارث می برند. بنابراین در ازدواج موقت (صیغه) زن دوم ارث نمی برد. حتی شرط نمودن این که همسر دوم در ازدواج موقت، از مرد ارث ببرد چون برخلاف قانون و قواعد آمره می باشد باطل است. چنین حمایتی به این دلیل است که شرط توارث در ازدواج موقت باعث می شود که سهم الارث همسر دائم و فرزندان و دیگر وراث کاهش یابد.
توجه داشته باشید که حقوق زن دوم بعد از فوت شوهر کاملا محفوظ است به شرطی که عقد دایمی باشد. بنابراین تمام حقوقاتی که به زن اول تعلق میگیرد شامل زن دوم نیز می‌شود. در نتیجه میزان ارث زن دوم از شوهر با زن اول کاملا برابر است و به طور مساوات تقسیم ارث بین ان ها انجام خواهد شد.
ولی گاهی اوقات شوهر تمایل دارد که به همسر موقت خود ارث برسد. در این مواقع می توان به صورت وصیت عمل نمود و می تواند تا یک سوم از اموال خود را به همسر دوم وصیت نماید. چنان چه بیشتر از یک سوم وصیت نماید دیگر وراث بعد از فوت ایشان باید اجازه دهند در غیر این صورت فقط همان یک سوم را می تواند مالک شود.
حقوق زن بعد از فوت شوهر چگونه است؟
در برخی مواقع افراد تصور می‌کنند که پس از مرگ شوهر، حقوق زن از بین می‌رود و امکان مطالبه آن وجود ندارد؛ اما این تصور اشتباه است و پس از مرگ شوهر، زن می‌تواند حقوق قانونی خود را مطالبه کند. در حقیقت حقوق زن دوم بعد از فوت شوهر پابرجاست و به زن تعلق می گیرد.
مهریه زن یکی از مهم‌ترین حقوقی است که مطابق با شرع و قانون به زن تعلق میگیرد. مطابق با قانون مدنی، مهریه زن به محض عقد ازدواج به او تعلق میگیرد و مرد از همان لحظه متعهد می‌شود که مهریه همسر خود را پرداخت کند. ولی از نظر عرفی، مطالبه مهریه به طور معمول در زمان دعوای طلاق در دادگاه بیان می‌گردد.
خوب است بدانید که مهریه حق زن است که از زمان عقد به او تعلق میگیرد ؛ اما با این حال ممکن است شرایطی ایجاد شود که مردی قبل از پرداخت مهریه همسرش، فوت کند.
بر این اساس، مهریه زن پس از فوت شوهر از ترکه یا ارثیه باقیمانده از او قابل مطالبه است و زن برای دریافت آن، بایستی دادخواست مطالبه مهریه را به وارثان مرد بدهد. مگر این که زن مهریه خود را بخشیده باشد. مطابق با قوانین مهریه به او تعلق می گیرد. خوب است بدانید که مهریه زن جدا از سهم الارث زن بعد از فوت شوهر است و زن می‌تواند به طور همزمان هر دوی آن را مطالبه کند.
مهریه زن دوم بدون فرزند
ممکن است این سوال به ذهن شما خطور کند که آیا مهریه زن دوم بدون فرزند به او تعلق می گیرد؟ سهم الارث زن دوم بدون فرزند از شوهر چکونه است؟ حقوق زن دوم بعد از فوت شوهر به چه میزانی است؟ میزان ارث زن دوم از شوهر چقدر است؟ چنان چه زنی در عقد دایم مرد باشد و فرزندی هم نداشته باشد، پس از فوت شوهر می‌تواند مهریه خود را از وارثان همسرش مطالبه کند. ولی در کل در هر وضعیتی زن امکان دریافت مهریه را دارا است. حتی پس از فوت شوهر نیز زن می تواند با ارائه دادخواست، مهریه اش را مطالبه نمایید که بایستی به طور کامل از اموال متوفی به او پرداخت گردد.
تقسیم ارث مادر به فرزندان (ارث بردن فرزندان از مادر)
تقسیم ارث مادر به فرزندان: یک اشتباهی که اکثر خانواده ها در مورد ارث می کنند این است که فکر می کنند بعد از فوت مادر، وراث چه دختر و چه پسر چون ارث مادری می باشد همه به تساوی ارث می برند. در صورتی این فکر اشتباه بوده و تمام قوانین مربوط به ارث نسبت به همگان یکسان است. مگر خلاف آن در قانون ذکر شده باشد.
همانطور که در بخش ارث طبقات آن را توضیح دادیم به شرح ذیل می باشد:
طبقات ارث
طبقه اول: پدر و مادر، فرزندان، نوه، نتیجه و هر چه پایین تر رود.
طبقه دوم: برادران و خواهران (هم تنی، هم ناتنی) اجداد فرزندان خواهر و برادر
طبقه سوم: عمه، عمو، خاله، دایی و فرزندانشان
نکات مهم در رابطه با طبقات ارث
وجود هر طبقه مانع ارث بردن طبقه بعدی می باشد.
همسر متوفی جزء طبقات نیست اما به همراه طبقات ارث می برد.
شوهر متوفی در صورت داشتن فرزند، یک چهارم و در صورت نداشتن فرزند، یک دوم (نصف) ارث می برد.
چنانچه متوفی فقط یک فرزند دختر داشته باشد تمام ارث مادر به او خواهد رسید.
اگر متوفی دارای مادر و یک دختر باشد، یک ششم به مادر می رسد و چهار ششم سهم الارث دختر می باشد. یک ششم الباقی ارث نیز بر پنج قسمت تقسیم شده و یک پنجم به مادر رسیده و چهار پنجم آن به دختر.
چنان چه متوفی، مادر و چند فرزند دختر داشته باشد یک ششم سهم الارث مادر بوده و چهار ششم میان دختران به طور مساوی تقسیم می شود. بنابراین یک ششم الباقی ارث به پنج قسمت تقسیم شده و یک به مادر می رسد و چهار قسمت میان دختران به صورت مساوی تقسیم می شود.
اگر متوفی مادر و پدر و یک دختر داشته باشد، سهم مادر و پدر هرکدام یک ششم و دختر سه ششم ارث می برند و یک ششم مانده را تقسیم بر پنج می کنند و به مادر و پدر هرکدام یک پنجم و به دختر سه پنجم می دهند.
در صورتی که متوفی مادر و پدر و چند دختر داشته باشد هریک از پدر و مادر یک ششم ارث می برند و چهار ششم ارث میان دختران به صورت تساوی تقسیم می شود.
چنان چه وراث متوفی مادر، پدر، دختر و پسر باشد به پدر و مادر هرکدام یک ششم ارث می رسد و چهار ششم میان دخترها و پسرها به صورت دو به یک تقسیم می شود یعنی پسرها دو برابر دخترها ارث می برند.
اگر وراث متوفی مادر، پدر، شوهر و یک دختر و یک پسر باشند شوهر یک چهارم ارث می برد. مادر و پدر هرکدام یک ششم از ارث را می برند. الباقی ارث را میان دختر و پسر به نسبت دو به یک (یعنی پسر دو برابر دختر) تقسیم می نماییم.
همان طور که مشاهده می نمایید تفاوتی میان تقسیم ارث مادر با پدر وجود ندارد. قانون ارث برای همه یکسان می باشد و پسر نیز در تقسیم ارث مادر دو برابر دختر ارث می برد. فقط تفاوت در ارث بردن شوهر و زن از یکدیگر می باشد. چنان چه زن بخواهد از شوهر ارث ببرد در صورت داشتن فرزند، یک هشتم در غیر این صورت یک چهارم و اگر بخواهد از همسر ارث ببرد در صورت داشتن فرزند، یک چهارم در غیر این صورت یک دوم (نصف) ارث خواهد برد.
نحوه تقسیم ارث داماد از پدر زن
نحوه تقسیم ارث داماد از پدر زن : ماده ای در خصوص رسیدن ارث به داماد در هیچ جای قانون مدنی وجود ندارد و فقه هم در خصوص ارث رسیدن به داماد سکوت نموده است. در واقع اگر ارثی از پدر زن یا مادر زن قرار است برسد در یک سری از موارد خاص می باشد که آن هم ارث ایشان نیست بلکه ارثی است که از دختر به داماد می رسد.
مثلاً طبق ماده 874 قانون مدنی (اگر اشخاصی که بین آن ها توارث باشد بمیرند و تاریخ فوت یکی از آن ها معلوم و دیگری از حیث تقدم و تاخر مجهول باشد فقط آن که تاریخ فوتش مجهول است از آن دیگری ارث می برد.) اگر پدر و دختری بر اثر غرق شدن فوت کنند و تاریخ فوت پدر معلوم باشد و زمان فوت دختر مجهول، در اینجا فقط دختر از پدر ارث می برد و ارثی که از دختر به داماد می رسید همان یک چهارم یا یک دوم سهم خودش است.
| مطالعه کنید: قانون ارث و نحوه تقسیم ارث |
تقسیم ارث قیم
تقسیم ارث قیم : چنان چه متوفی، قیم باشد اموال قیم طبق قانون مدنی میان ورثه ایشان نیز تقسیم خواهد شد و فقط به علت این که قیم بوده است نمی توان گفت که اموال ایشان متفاوت تقسیم خواهد شد. لذا قوانین مربوط به تقسیم ارث آمره بوده و عمل نمودن برخلاف آن باطل می باشد.
نحوه تقسیم ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ
نحوه تقسیم ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ را در ادامه به شما عزیزان توضیح داده ایم و در رابطه با میزان سهم الارث نوه ها گفتگو کرده ایم.
سهم الارث نوه به چه میزان است؟
در ماده 862 قانون مدنی طبقات ارث بیان شده است که نوه ها در طبقه اول قرار دارند. اما درجه دو این طبقه محسوب می شوند یعنی با وجود پدر یا مادرشان، ارثی از پدربزرگ یا مادربزرگ به آنان نخواهد رسید. زمانی به آن ها ارث می رسد که اولاً مادر یا پدرشان فوت کرده باشند دوماً مادربزرگ یا پدربزرگ آنان فرزندی دیگر نداشته باشند و فقط نوه تنها وارث ایشان باشند.
در این صورت است که ارث می برند. ضمناً نوه ها به میزان سهم الارث مادر یا پدرشان از پدربزرگ یا مادربزرگ خود ارث می برند. مثلاً پدری فوت کند که فرزند دختر و پسرش قبل از او فوت کرده اند و اکنون نوه های دختری و پسری ایشان جزء ورقه محسوب می شوند، میزان سهم الارث نوه ها به این صورت است که نوه یا نوه های دختری به مقدار سهم الارث دختر متوفی و نوه یا نوه های پسری به مقدار سهم الارث پسر متوفی از پدربزرگ ارث می برند. سهم الارث پسر دو برابر سهم الارث خواهر می باشد.
ارث عموی مجرد، ارث دایی مجرد
گاهی پیش می آید که یک سری افراد، مادام که در قید حیات هستند ازدواج نمی کنند و مجرد زندگی می کنند و یا برخی افراد زندگی مشترک تشکیل می دهند اما در زمان مرگشان مجرد می باشند. در این بخش می پردازیم به تقسیم ارث افرادی که در زمان فوت، مجرد هستند.
چنان چه متوفی در زمان فوت، مجرد باشد و خواهر و برادر، مادر و پدر، همسر و فرزندی نداشته باشد اموال ایشان در صورت داشتن خواهرزاده یا برادرزاده به آن ها ارث می رسد.
تقسیم اموال متوفی به این صورت است که ابتدا باید دیون (بدهی ها) متوفی را پرداخت نمود. چنان چه وصیتی داشته باشد تا یک سوم اموال نیز قابل تنفیذ بوده و باید به آن عمل نمود. اگر همسر دارد و دارای فرزند نباشد یک چهارم اموال به همسر تعلق می گیرد. چنان چه هیچ وارثی اعم از مادر و پدر، فرزند، برادر و خواهر نداشته باشد ارث به خواهرزاده ها یا برادرزاده ها تعلق می گیرد.
نحوه تقسیم ارث عروس از پدر شوهر
عروس خانواده در هیچ صورتی از پدرشوهر یا مادرشوهر خود ارث نمی برد. زیرا طبق ماده 862 قانون مدنی جزء طبقات نیست. اما چنان چه زنی شوهرش بعد از پدرشوهر و یا مادرشوهرش فوت کرده باشد، از سهم الارثی که به شوهرش از اموال پدرشوهر یا مادرشوهر رسیده است ارث می برد. البته به شرطی که در زمان فوت شوهر، در قید زوجیت ایشان بوده باشد و میزان سهم الارث این زن، چنان چه فرزندی نداشته باشد یک چهارم و اگر دارای فرزند باشد یک هشتم ارث می برد و الباقی ارث به ورثه دیگر شوهر خواهد رسید.
| مطالعه کنید: جرایم اقتصادی چیست و انواع آن |
ارث بردن فرزندخوانده
طبق قانون و فقه اسلامی جهت ارث بردن از یکدیگر باید رابطه خونی و نسبی باشد مثل پدر و فرزند یا رابطه سببی مانند زن و شوهر باشند. در خصوص ارث بردن فرزندخوانده، قانون مدنی ما فرزندخوانده را جزء وراث محسوب نمی نمایند. همین طور برای تقسیم ارث انحصار وراثت لازم است که نام فرزندخوانده در گواهی حصر وراثت قید نشود. حتی اگر در نام ایشان در شناسنامه فردی که سرپرستی وی را بر عهده گرفته است قید شده باشد. در هر صورت فرزندخوانده از ارث محروم می باشد. اما راهکارهای قانونی وجود دارد که بتوان در صورت تمایل سرپرست فرزندخوانده ارثی به آن تعلق بگیرد.
نحوه تقسیم ارث به فرزندخوانده
- سرپرست فرزندخوانده می تواند تا یک سوم از اموال خود را در قالب وصیت به ایشان واگذار نماید که پس از فوت سرپرست فرزندخوانده مالک آن اموال می شود.
- سرپرست فرزندخوانده می تواند اموالی را از طریق دفتر اسناد رسمی به اسم ایشان منتقل نماید. که در این جا فرزندخوانده در زمان حیات سرپرست مالک آن اموال به صورت قطعی مالک می شود.
- سرپرست فرزندخوانده می تواند در دفاتر اسناد رسمی اموالی را در قالب صلح عمری به ایشان ببخشد. البته با این شروط که تا زمانی که سرپرست در قید حیات است از آن اموال استفاده نموده و حق فسخ هم برای خود داشته باشد که پس از فوت سرپرست اموال مذکور به صورت خودکار به فرزندخوانده منتقل می شود.
البته لازم به ذکر است چنان چه سرپرست به جهت علاقه عاطفی و احساسی که نسبت به فرزندخوانده دارد تمایل به انجام این راهکارهاست نوین وکیل بخشش اموال در قالب صلح عمری را پیشنهاد می کند که هم منافع سرپرست لحاظ شود و هم منافع فرزندخوانده.
کلام پایانی
در این مقاله تلاش کردیم پاسخ سوال سهم الارث زن دوم بدون فرزند از شوهر را به طور کامل شرح دهیم، امید است توانسته باشیم در این مقاله به سوالات و ابهامات شما در این زمینه پاسخ داده باشیم.
شما می‌توانید در زمینه سهم الارث زن دوم با فرزند یا بدون فرزند و سایر مسائل حقوقی مشاوره حقوقی رایگان از وکلای نوین وکیل دریافت کنید، با استفاده از شماره‌های موجود در سایت با مشاوران خبره و حرفه‌ای ما تماس حاصل نماید و در زمینه مسئله خود مشورت بگیرید آن‌ها وکیل مناسب را به شما معرفی می‌کنند.
